Türkiye’de, gelişmiş ülkelerle karşılaştırıldığında vergi yükünün gayrisafi hasılaya olan oranının yüksek olmadığı görülür. Örneğin OECD verilerine göre 2010 yılında bu oran İngiltere’de % 28,2, Fransa’da % 26,3 ve İtalya’da % 29,6’dır. OECD üyesi ülkeler açısından az sayıda ülkede bu oran Türkiye’den daha çok düşüktür. Türkiye’de vergi yükü yüksek olmamakla birlikte, kişi başına düşen gelirin düşük olması, vergi yükünün adaletsiz dağılımı ve vergi gelirlerinin daha çok dolaylı vergilerden elde ediliyor olması, vergi ödeyenler ya da vergi sistemine dahil olanlar açısından vergi yükünün fazla olması sonucunu ortaya çıkarmaktadır. Vergi yükü dağılımının adaletsiz olmasının göstergelerinden birisi de vergi mükellefi sayılarına ilişkin göstergelerdir.

OECD, geçtiğimiz günlerde iki yılda bir yayınladığı “Vergi İdareleri 2013 yılı Raporu” nu yayımladı. Rapor; vergi idarelerinin örgütlenme yapısı, büyük mükellef vergi dairelerine ilişkin bilgiler, idarelerin internetten beyanname alma uygulamaları ve vergi mükellef sayıları gibi bilgiler üzerine karşılaştırmalı veriler içeriyor.

Bu bilgiler içerisinde dikkat çekici bir veri seti, OECD üyesi ülkelerde mükellef sayılarına ilişkin bilgilerden oluşuyor. OECD üyesi ülkeler ile bazı üye olmayan seçilmiş ülkelerde nüfus, işgücü, gelir, kurumlar ve KDV mükellef sayıları ile mükellef sayısının nüfusa oranına ilişkin bilgiler, Tablo 1’de yer alıyor.

Tablo 1 :Vergi Mükellef Sayısının Nüfusa Oranı

Kaynak: OECD (2013), Tax Administration 2013, Comparative Information on OECD and Other Advanced and Emerging Economies, Paris, s. 284. (n.a: bilgi yok)

Tabloda yer alan bilgilerden görüleceği üzere, Türkiye’de vergi mükellefi sayısının toplam nüfusa oranı sadece % 2,3. Bu oran birçok üye ülkede % 50’nin üzerindeyken Türkiye’de oldukça düşük olması, üzerinde durulması gereken önemli bir konu.

Vergi mükellefi sayısının toplam nüfusa oranı konusunda Türkiye’ye  en yakın ülke % 1,51 ile Suudi Arabistan ve % 2,11 ile Romanya. Diğer taraftan Türkiye’de işgücünün kesinti (stopaj) yoluyla vergilendirildiği dolayısıyla bu nedenle mükellef sayısının fazla olmadığı ileri sürülebilecek olsa bile “İşgücünün GV Mükellef Sayısına Oranı” dikkate alındığında bu oranın da Türkiye’de  düşük olduğu, birçok ülkede bu oranın 1’den yüksek olduğu görülebilmektedir. Dolayısıyla Türkiye’de gelir vergisine ilişkin yeni bir yasa çalışmalarının olduğunun belirtildiği bu günlerde, mükellef sayısını artırıcı düzenleme ve önlemlere de önem verilmesinin faydalı olacağı düşünülmektedir.