Motorlu taşıtlar, akaryakıt, sigara, alkollü içecekler…

Piyasa fiyatlarının önemli bir bölümü vergiden oluşan bu tür ürünler devletin dolaylı vergi gelirleri yönünden vazgeçilemeyen alanlardır. Bu ürünlerdeki vergiden, çok düşük tutarlarda vazgeçmek dahi hazine açısından değerli görülür.

Klasik bir söylemimizdir: akaryakıtta bu kadar vergi olmasa bizde de diğer ülkelerdeki gibi çok ucuza akaryakıt almak mümkündür.  Bu bilindik vergi ağırlığına karşın, devletin vatandaş/seçmen memnuniyeti yaratması için böyle bir vazgeçme iradesi kullanması söz konusu olmamaktadır. Bu da bu türde gelirlere olan gereksinimin halen bitmediği anlamını taşımaktadır. Bir başka klasiği temsil eden dolaysız vergilerin dolaylı vergilerden daha az toplanabildiği tartışmasına bu aşamada değinmenin anlamı da kalmamıştır. Çünkü olan budur ve böyle kabullenilmesi de kaçınılmaz görünmektedir. Kronik bir rahatsızlık gibi.

Mevcut koşullarda saydığımız ürünlerdeki vergi yükü sonsuza değin olacak ve bu yük vatandaş/seçmen tarafından kabullenilmiş olmakla birlikte <olmasa çok ucuzlar ürünler, çok vergi var bunlarda>  serzenişi de bitmeyecektir. Sigara ve alkollü içeceklerdeki vergi yükü her ne kadar sağlık ve kamu düzeninin korunması yönünden bir işleve sahipmiş gibi düşünülse de, temel nedenin hazineye gelir sağlamak olduğu tüm ürünler yönünden geçerlidir.

Söz konusu ürünlerdeki vergilerden vazgeçildiği durumda bir günlük vergi gelirlerinin ne kadar etkileneceği doğrultusunda bir hesap yapmak mümkündür. Ancak şu an böyle bir hesaplamaya sahip değiliz. Bir deneme yapmak fikri size cazip gelir mi? Örneğin yılın herhangi bir döneminde <Vergide Damping Haftası> yapsak? O hafta bu tür ürünlerdeki vergileri, fiyat içindeki ağırlıkları en en düşük düzeyde olacak şekilde  uygulasak, satışları izlesek, satışlardaki değişimi(iktisadi anlamda satışların vergi esnekliğini) ölçmeye çalışsak?

Bu türde bir denemeyi göze alabilecek bütçe yeterliğimiz olduğunu düşünüyoruz.

Bu şekilde satışların artması doğrultusunda ortaya çıkabilecek katma değerin, dolaysız vergiler yönünden yansımalarını da ölçmek kuşkusuz yapılması gereken bir çalışmadır.

Vergide damping gibi uygulamaların vergi affı ve benzeri düzenlemelere gereksinimi azaltması yönünden de etkisi tartışılabilir. Yılın belli dönemlerinde birden fazla uygulanması belki de piyasaların vergi konusundaki olumsuz algılarının düzelmesine, kayıtdışının azalmasına da yarar sağlayabilir.