BİR OTURUŞTA KAÇ PORSİYON YEMEK YİYEBİLİRSİNİZ?

Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavir (yazının izleyen bölümlerinde SMMM ve YMM olarak ifade edilecektir) unvanlarıyla tanımlanan meslek mensupları, görev tanımları itibariyle vergiden sosyal sigorta yükümlülüklerine, ticaretten sanayiye değin oldukça geniş bir alanda mükellefler/hizmet alanlar adına bir çok yükümlülüğü ilgili resmi daireler nezdinde yerine getirirken bir kısım hakkın kullanımı açısından da muteber kişi olarak onay verdikleri faaliyet sonuçları, düzenledikleri raporlar ile kamusal bir görev de ifa etmektedirler.

SMMM ve YMM ilgililerle hizmet sözleşmesi ile ilişki kurar. Bu hizmet sözleşmeleri oldukça geniş bir yelpaze oluşturmaktadır. Ağırlıklı hizmet alnını vergi yükümlülükleri oluşturmaktadır. Mesleklerin hukuki düzenlemelerle tanımlandığı yıllardan bugüne değin vergi yükümlülüklerine ilişkin hizmet konularının yanında bir çok alanda hizmet verme yetkileri tanımlanmış, daha önemlisi meslek mensupları devlet nezdinde yerine getirilecek bir çok yükümlülük yönünden uzman, güvenilir, bilen kişi, hakem kişi, onayı muteber kişi olarak kabul edilmiştir. Söz konusu meslek mensuplarının gerek kaynak olarak belirli bir süreçte devletin kurumlarında çalışmış kariyer mesleklerden ayrılarak çalışmaya başlayan kişilerden oluşması, gerekse sonraki süreçlerde oldukça seçici, titiz eğitim ve sınav süreçlerinden geçen yüksek öğrenim görmüş kişilerden oluşması söz konusu niteliklerin meslek mensupları tarafından hakedildiğini göstermektedir.

SMMM ve YMM unvanını haiz kişilerin ve bu kişiler tarafından oluşturulmuş hizmet kurumlarının mesleki yeterlikleri nedeniyle ilgililer tarafından talep görmeleri dışında, devlet tarafından söz konusu meslek mensuplarının bir kısım alanda zorunlu onaylarının ve/ veya aracılıklarının istenmesi nedeniyle bir takvim yılı sürecindeki hizmet verilen sayısı ile her bir hizmet alan için yapılması gereken işlem çeşitliliği açısından zaman zaman işlemlerin, hizmetin gerektirdiği süreklilikte ve nitelikte hizmet vermede zorluk yaşandığı müşahade edilmektedir. Bu noktada meslek mensuplarının  hizmet verdikleri yükümlüleri kendilerinin seçme keyfiyetinin olduğu durumda temel ölçütün profesyonel bir meslek mensubu olarak hayat standartlarını sürdürmeleri yönünden elde edilecek gelir olduğu mutlak ve olağandır.

Hazine ve Maliye Bakanlığı başta olmak üzere çeşitli ilgili kamu kurumlarının denetim süreçlerinde yükümlüler hukuken ilk muhatap olmakla birlikte, aldıkları hizmetlere bağlı olarak yükümlülüklere ilişkin meslek mensubu etkisi yönünden, meslek mensupları da denetimler sırasında incelenen konulara dair özellikle eleştiri, müeyyide gerektiren tespitler açısından hem muhatap hem de sorumlu olabilmektedirler.

İstatistiki bir veri olmamakla birlikte meslek mensuplarının hizmet verdikleri yükümlü sayısının verilen hizmetlerin niteliğini etkilemesi mümkündür. Bir başka ifadeyle her bir yükümlüye hizmet verme açısından ayrılan süre, verilen hizmetin içeriği, gerektirdiği çalışmalar ve benzeri ölçütler de dikkate alınarak asgari ve azami olarak belirlenebildiği durumda, bu süreden aşağı yönlü oluşan sapmanın değerine göre hizmet verimliliği ve ilgililerin yükümlülüklerindeki eksikliklere etkisi olasılıkla değerlendirilebilir.

Meslek mensuplarının ücretleri yönünden yayımlanan tarifeler esastır. Bu tarifelerin hizmet alan yükümlüler yönünden değerlendirilme ölçütünün alınan veya alınacak hizmetin kendisine katkısı olacağı veya olduğu da kuşkusuzdur. Bu nedenle meslek mensuplarının hizmet niteliği talep edilecek ücret konusunda yükümlünün ikna olması, ayrıca meslek mensubunun olası gelir erozyonu durumunda hizmet kalitesinin de erozyona uğraması olasılığının en aza indirilmesi ve ideal durumda sıfır noktasında olması yönünden önem taşımaktadır.

SMMM ve YMM meslek mensuplarının hizmet niteliklerindeki yüksek standartlar, devletin söz konusu meslek mensuplarının hizmetlerinden beklediği kamusal yarar yönünden oldukça önemlidir. Bu çerçevede meslek mensuplarının hizmet kalitesinin ölçülmesine yönelik ölçütlerin geliştirilmesi üzerinde çalışma yapılmalıdır. Bu ölçütler doğrultusunda meslek mensuplarının hizmet kalitesinde aşağı yönde sapmalara neden olabilecek veya olduğu görülen unsurlar tespit edilmelidir. Matematiksel olarak hizmet verilen yükümlü sayısı ile hizmeti sunan meslek mensubunun bireysel, yardımcı personel, teknik donanım açısından ilişki araştırılarak beklenen hizmet standardından önemli sapma oluşturmayacak yükümlü-meslek mensubu sayısal ilişkisinin kurulması önemle değerlendirilmelidir.

Yazımızın başlığı ile içeriği size ilişkili göründü mü bilmiyoruz, lakin teşbihte hata olmaması dileğiyle bir oturuşta yiyebileceğimiz porsiyondan fazlasının vücudumuza verdiği veya vereceği zarar gibi, belirlenecek ölçülere nazaran çok sayıda hizmet alana meslek mensupları tarafından nitelikli hizmet verilemeyeceği gözetilerek bu alandaki olumsuz sapmaların “kamusal yarara zarar vereceği” dikkate alınmalıdır.