Kurumlar Vergisi Kanununun “Diğer indirimler” başlıklı 10 uncu maddesinin birinci fıkrasına, 6322 sayılı Kanunu’nun 36’ncı maddesi ile eklenen ve 15.6.2012 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlüğe giren (ğ) bendi hükmü ile getirilendüzenlemede indirim uygulama kapsamına:

1. Ana sözleşmesinde esas faaliyet konusu;

a. Mimarlık,

b. Mühendislik,      

c.Tasarım,                                              

d.Yazılım,   

e.Tıbbi raporlama,

f. Muhasebe kaydı tutma,                         

g. Çağrı merkezi,                                                  

h.Veri saklama,

olan ve bu alanlarında faaliyette bulunanhizmet işletmeleri,

2. Sağlık Bakanlığının iznine ve denetimine tabi olarak sağlık alanında faaliyet gösteren işletmeler,

3.Milli Eğitim Bakanlığı iznine ve denetimine tabi olarak eğitim alanında faaliyet gösteren işletmeler,

alınmıştır.

(1) numaralı ayrımda yer verilen hizmetlerin;

a- Türkiye’de yerleşmiş olmayan kişilere,

b- Türkiye’de işyeri olmayanlara,

c Kanuni ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayanlara,

Türkiye’de verilmiş ve münhasıran yurt dışında yararlanılmış olması koşulu ile hizmet faturası veya benzeri belgenin de yurt dışındaki müşteri adına düzenlenmiş olması şartıyla, sadece bu yurt dışındaki müşterilere yapılan hizmetlerden elde edilen kazancın %50’si kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde“Kazancın Bulunması Halinde İndirilecek İstisna ve İndirimler” bölümünde gösterilerek kurum kazancından indirilecektir.

(2) ve (3) numaralı ayrımda yer verilen sağlık ve eğitim hizmetlerinin Türkiye’de yerleşmiş olmayan kişilere verilmesive bu kişilerin adı soyadı veya unvanı, hangi ülkenin uyruğunda bulunduğu, pasaportunun numarası, düzenlenen faturanın tarih ve numarası, verilen hizmetin niteliği ve hizmetin bedeli gibi bilgileri içeren formun her geçici vergi beyannamesinde, beyanname eki olarak beyanname ile birlikte verilmesi koşulu ile münhasıran bu kişilere verilen eğitim ve sağlık hizmetleri karşılığında elde edilen kazancın %50’si, kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde “ Kazancın Bulunması Halinde İndirilecek İstisna ve İndirimler” bölümünde gösterilerek kurum kazancından indirilecektir.

Geçici vergi beyannamesi ekinde verilecek forma dahil edilmemiş bilgilerin daha sonraki dönemde verilecek geçici vergi beyannamesi ekindeki forma ilave edilmesi mümkün olabilecektir.

Ayrıca, sağlık alanında faaliyet gösteren işletmeler Sağlık Bakanlığından verilen ruhsatın bir örneğini, eğitim alanında faaliyet gösteren işletmeler ise, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından verilen izin veya ruhsatın bir örneğini, indirimden yararlanılacak ilk yıl, yıllık kurumlar vergisi beyanname verme süresi içinde, bağlı bulunulan vergi dairesine vermeleri gerekmektedir.

Kazanç indirimi uygulamasında, verilen kurumlar vergisi beyannamesinde diğer indirim ve istisnalar ile geçmiş yıl zararlarının indirilmesi sonucunda indirilemeyen kazanç kısmı izleyen dönemlere devri mümkün olmayacağı gibi, faaliyet döneminin zararla kapatılması halinde de, söz konusu indirimden yararlanılması mümkün olmayacaktır.

Burada belirtilmesi gereken diğer bir husus da, her üç durumda işletmelerinindirime konu kazancı nasıl tespit etmeleri gerektiği hususudur.

Konuya ilişkin olarak yayımlanan 7 seri numaralı Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinde;

a.İndirim hakkından yararlanılacak her bir kazancın hasılat, gider ve maliyet unsurlarının ayrı ayrı izlenmesi ve diğer faaliyetlerle ilişkilendirilmemesi ve kayıtlarının da bu ayrımı sağlayacak şekilde tutulması gerektiği,

b.İndirim kapsamındaki faaliyetler ile indirim kapsamına girmeyen faaliyetlerin birlikte yapılması halinde, indirim kapsamındaki kazanca ilişkin hasılat, maliyet ve giderlerin ayrı olarak tespit edilmesi gerektiği,

c.Gider ve maliyet unsurlarının ayrı hesaplarda izlemek suretiyle tespitinin mümkün olmaması halinde, müşterek genel giderler, indirim kapsamında elde edilen cari yıl hasılatının toplam hasılata olan oranı esas alınarak dağıtılacağı,

d.İndirim kapsamına giren faaliyetler ile indirim kapsama girmeyen faaliyetlerde müşterekken kullanılan tesisat, makine ve ulaştırma vasıtalarının amortismanlarının ise bunların her bir işte kullanıldıkları gün sayına göre dağıtımının yapılması gerektiği,

e.Hangi işte ne kadar süre kullanıldığı tespit edilemeyen sabit kıymetlere ilişkin amortismanlar ise, müşterek genel giderlerle birlikte dağıtıma tabi tutulacağı,

f.İlgili şirketlerin esas faaliyet konusu dışındaki işlemlerden elde edilen gelirler ile olağandışı gelirler (nakitlerin değerlemesinde oluşan faiz gelirleri, kasa ve bankadaki dövizlerin değerlemesinden kaynaklanan kur farkları ve iktisadi kıymet satışından sağlanan gelirler) indirim kapsamında değerlendirilmeyeceği,

çok açık bir şekilde ve tereddütte meydan vermeyecek biçimde açıklanmıştır.

Örnek:  Bir mimarlı şirketi Libya’da faaliyet gösteren müteahhit firmaya yaptığı projeler karşılığında düzenlediği 20.11.2012 tarihli fatura da 150.000.- USD karşılığı 275.000.- TL hasılat elde etmiştir. Bu işin yanında Türkiye’de faaliyet gösteren kurumlara yapılan projeler karşılığı 1.025.000.- TL hasılat sağlanmış ve giderlerin ve maliyetin ayrıştırılmadığı bu yılda toplam 615.000.- TL amortismanlar dahil genel gider yapılmıştır. Ayrıca döviz kasasının 31.12.2012 tarihinde değerlemesi nedeniyle 6.720.-TL kur farkı doğmuştur.

Bu örnekte indirime esas kazancı tespit etmek için öncelikli olarak 2012 yılı toplam hasılatını hesaplayıp toplam genel giderin, yurt dışı hasılatına isabet eden tutarı bulunacaktır. Hasılat tespitinde 6.720.- TL kur gelirini dikkate alınmayacaktır.

Buna göre hasılat (275.000 + 1.025.000)= 1.300.000 TL  ve genel giderler toplamı da 615.000 TL  olup yurt dışı hasılata isabet eden gider (615.000 x 275.000) : 1.300.000 = 130.096,15TL’dır.

İndirimden yararlanacak kazanç ise (275.000,00  - 130.096,15)= 144.903,85 TL olacaktır.

Bu durumda kurum 2012 yılına ait kurumlar vergisi beyannamesinde beyan edeceği kurum kazancından indirimden yararlanacağı 144.903,85 TL yurt dışı mimarlık faaliyet kazancının %50’si olan 72.451,92 TL’sınıkurumlar vergisi beyannamesinde “Kazancın Bulunması Halinde İndirilecek İstisna ve İndirimler” bölümünde göstermek suretiyle indirecektir.

Son olarak belirtelim ki, yukarıda sayılan hizmetlerden oluşan kazançlardan yapılacak %50 oranındaki indirim uygulamasından, geçici vergi dönemlerinde de yararlanılması mümkün olabilecektir.