6322 sayılı Kanunun 15 inci maddesi ile Vergi Usul Kanununa eklenen ve 15.6.2012 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlüğe giren 325/A maddesindeki düzenleme ile kurumlar vergisi mükellefleri; Sermaye Piyasası Kurulu (SPK)’nun düzenleme ve denetimine tabi olarak Türkiye’de kurulmuş olan veya Türkiye’de kurulacak olan girişim sermayesi yatırım ortaklıklarına sermaye olarak konulması veya girişim sermayesi yatırım fonu paylarının satın alınması amacıyla, ilgili dönem kurum kazancından “girişim sermayesi fonu” ayırabilecektir. 

Ancak ayrılacak girişim sermaye fonu, ayrıldığı dönemin kurum kazancının %10’unu ve toplam olarak da kurumun öz sermayesinin %20’sini geçemeyecektir. Buna göre; dönem sonu itibariyle düzenlenen bilançoda yer alan ticari kâr veya zarar tutarına kanunen kabul edilmeyen giderleri eklemek ve geçmiş yılların zararları ile varsa bütün indirim ve istisnaları düşmek suretiyle bulunan tutarın %10’ u girişim sermayesi fonu olarak ayrılabilecektir.

Bunu formüle edersek;

Girişim sermaye fonu= { (Ticari bilanço kârı/zararı + Kanunen kabul edilmeyen giderler) – (Geçmiş yıl zararları + Tüm indirim ve istisnalar)} X %10

Hemen ifade etmek gerekir ki, kurumun ayırabileceği girişim sermayesi fonunu toplamı her halükarda öz sermayesinin %20’sini geçmeyecektir.

Örneğin, 31.12.2012 tarihi itibariyle (X) Anonim Şirketinin;

- Öz sermayesi 2.000.000.-TL,

- Ticari bilanço karı 6.300.000.-TL,

- KKEG toplamı 650.000.-TL,

- 2011 yılı zararı 1.500.000.- TL,

- Yatırım indirimi istisnası 500.000.-TL,

- Bağış ve yardımlar 100.000.-TL,

- Personel dağıtılacak temettü ikramiyesi 350.000.-TL

Ayırabileceği girişim sermaye fonu; (Bilanço karı + KKEG)-(2011 yılı zararı +Yatırım indirimi +Bağış ve yardımlar + Personele dağıtılacak temettü ikramiyesi) x %10 formül yardımı ile;

 (6.300.000.- + 650.000.-) – (1.500.000.- + 500.000.- + 100.000.- + 350.000.-) x %10 = 450.000.- TL hesaplanmasına karşın, öz sermayenin %20’si (2.000.000.- x%20)= 400.000.- olduğu için bu kurumun ayırabileceği toplan girişim sermayesi fonu 450.000.-TL değil 400.000.- TL olacaktır.

Burada bir ayrıntıyı daha belirtmek gerekirse, girişim sermayesi fonu dönem sonunda ve ilgili dönemin kazancından ayrılacak olması nedeniyle, geçici vergilendirme dönemlerinde fon ayrılması ve dolayısıyla aşağıda belirtileceği üzere indirim uygulamasından yararlanılması mümkün değildir. Kurum tarafından ayrılan girişim sermayesi fonu, kurum bilançosunun pasifinde geçici bir hesapta tutulur. Bu anlamda hesaplanan fonun pasifte geçici bir hesaba alınma işlem, izleyen hesap döneminin başından itibaren kurumlar vergisi beyannamesinin verildiği tarihe kadar yapılması yanı sıra fonun ayrıldığı yılın sonuna kadar girişim sermayesi yatırım ortaklıklarına veya girişim sermayesi yatırım fonlarına yatırılması da gerekmektedir.

Yukarıda verilen örnekte hesaplanan 400.000.- TL girişim sermayesi fonu, 1.1.2013 tarihinden ilgili dönemin kurumlar vergisi beyannamesi verilmesi gereken 25.4.2013 tarihi kadar ayrılıp, kurum bilançosunun pasifinde geçici bir fon hesabına konulması gerekir. Ayrıca ayrılan bu fonun, ayrıldığı yılın sonuna kadar, yine örneğimize göre, 31.12.2013 tarihine kadar girişim sermayesi yatırım ortaklıklarına veya girişim sermayesi yatırım fonlarına yatırılması gerekmektedir. Belirtilen bu süre içinde ayrılan fonlar belirtilen yatırımlarda kullanılmaması durumunda zamanında tahakkuk ettirilmeyen kurumlar vergisi gecikme faizi ile birlikte tahsil edilir.

Yine örneğimiz dönersek 1.1.2013 – 25.4.2013 tarihleri arasında ayrılıp pasifte geçici bir hesap alınan  400.000.- TL girişim sermayesi fonu, 31.12.2013 tarihine kadar girişim sermayesi yatırım ortaklıklarına veya girişim sermayesi yatırım fonlarına yatırılmaması durumunda, eksik hesaplanan (400.000 x%20)= 80.000.- TL kurumlar vergisi gecikme faizi ile birlikte kurumda tahsil edilecektir.

Girişim sermayesi yatırım fonu aşağıda belirtilen koşullara uygun tarzda ayrılmış olması halinde bu tutar, Kurumlar Vergisi Kanununun 10/g maddesi hükmü uyarınca, kurumlar vergisi beyannamesinde beyan edilen kurum kazancından indirir.

i. İlgili yılda ayrılan fon tutarının beyan edilen gelirin %10’unu, toplam fon tutarının ise öz sermayenin %20’sini aşmaması (İki şartın birlikte gerçekleşmesi gerekmektedir.),

ii. Fonun ayrıldığı yılın sonuna kadar Türkiye’de kurulmuş veya kurulacak olan ve Sermaye Piyasası Kurulunun düzenleme ve denetimine tabi girişi sermayesi yatırım ortaklıklarına veya fonlarına yatırım yapılması,

iii. Ayrılan fon tutarının ilgili yılın kurumlar vergisi beyannamesinde ayrıca gösterilmesi.

Yukarıda belirtilen koşullara uygun olarak ayrılan ve kurum kazancının vergilendirilmesi sırasında kurum kazancından indirilen girişim sermayesi fonu;

a.Amacı dışında herhangi bir suretle başka bir hesaba nakledilmesi,

b. İşletmeden çekilmesi,

c. Ortaklara dağıtılması,

d. Dar mükelleflerce ana merkeze aktarılması,

e. Mükelleflerce işin terki,

f. İşletmenin tasfiyesi,

g. İşletmenin devredilmesi,

h. İşletmenin (Tam) bölünmesi,

i. Girişim sermayesi yatırım ortaklıklarının hisse senetlerinin veya girişim sermayesi yatırım fonu katılma paylarının elden çıkarılmasından itibaren altı ay içinde aynı amaçla yeniden kullanılmaması,

hallerinde, bu işlemlerin (a-h ayrımlarında belirtilenlerin) yapıldığı veya (i ayrımında belirtilen) 6 aylık sürenin dolduğu dönemde, diğer kazançlarla ilişkilendirilmeksizin, vergiye tabi tutulması gerekmektedir.

Dolayısıyla, bu fon tutarları, beyan edildiği döneme ilişkin dönem zararının veya geçmiş yıl zararlarının veya indirim ve istisnalar var olması vergilemeyi etkilemeyecektir.

Örneğin; 2012 yılı kazancından 2013 yılında ayrılan 35.000.- TL girişim sermayesi fonu 2012 yılı kurum kazancının vergilendirilmesi sırasında kurum kazancından indirilmiş ve kurumun 31.12.2013 tarihli itibariyle 162.000.- TL mali zararı oluşmuştur. Kurum söz konusu fonu 2013 yılının temmuz ayında ortaklarına dağıtmıştır. Kurum 2013 yılı sonunda 162.000.-TL mali zararı olmasına karşın ortaklarına dağıtımını gerçekleştirdiği  35.000.- TL girişim sermayesi fonunu zarardan mahsup etmeyip, kurumlar vergisi matrahı olarak beyan edecek ve hesaplanan (35.000.- x%20)=7.000.-TL kurumlar vergisi ödeyecektir. 2013 yılı mali zarar 162.000.-TL da 2014 yılına devrederek ve 5 yılı geçmemek koşulu ile 2014 ve müteakip yıl kurum kazançlarından indirecektir.