Verginin anayasal bir ödev olduğundan başlayarak ne denli önemli bir yükümlülüğü ifade ettiğine değin geniş bir aralıkta üzerine söylenmiş olanların tekrarları vergiye dair özeni korumakta, yeni kuşaklara verginin önemini göstermekte, mükelleflerin çeşitli yöntemlerle vergiye daha fazla özen göstermelerini sağlamakta ne denli işlevsel olmuştur, emin değiliz.

       Vergi parasal bir değerdir. Vatandaşların ödevi olan vergi en yalın şekliyle özel tasarruflarına konu ve para ile ölçülebilen değerlerinden devletlere ödedikleri bir bedeli ve/veya değeri temsil eder.

       Vergi teorik düzlemde değerlendirilirken kamu harcamalarının finansmanı için en geniş manada devletlere, somut başlıklar itibariyle değerlendirildiğinde kamuyu temsil eden hizmet birimlerine (belediye gibi) ödenen değer olarak betimlenirken, ilke olarak karşılıksız olduğuna da vurgu yapılır. Bu vurgunun özü, birçok vergi açısından kamusal alanda yüklenicisine doğrudan yansıyacak bir faydanın ölçülememesi ya da böyle bir fayda beklentisinin vergiye atfedilen ödev ve önem açısından doğru olmayacağı yaklaşımından esinlenir. 

       Küreselleşmenin önemli sonuçlarından birinin ulus devlet yaklaşımına dair bir esneklik yaratmış veya yaratıyor olduğu kabul edilebilse de, devletlerin dayandığı milletler, halklar odaklı kültürel orijinallikleri yok olmayacağı veya yok sayılamayacağı için tüm dünyanın tek bir ”insan milleti” nden müteşekkil bütün olduğu veya olabileceği olası kabulü işlevsel görünmemektedir. Özetle devletler var olmaya, kendi egemenlik alanlarında da hükmetmeye devam edeceklerdir.

       Ulus devlet kimliğinin sürdüğü ve süreceği mutlaktır. Vergi ulus devletin vazgeçemeyeceği finansman aracıdır. Verginin karşılıksız olduğu kabulü ise ulus devlet anlayışıyla gerçekte bağdaşmaz. Ulus devlet egemenlik alanına dair özellikle günümüzde ivmesi artan tehditler veya tehdit olasılıkları, çevresel çatışmacı ilişkilerden etkilenme olasılığı gibi nedenlerle her şeyden önce güvenlik, savunma araçlarını geliştirmek, bu araçlara yatırım yapmak, bu araçları bulundurmak zorundadır. Ayrıca ulus devlet tabiyetinde ki vatandaşları ve sosyal-siyasi-coğrafi zorunluklarla göçlerle egemenlik alanına gelen insanların kamusal alanlardaki gereksinimlerine dair tüm koşulları tesis için çaba harcamak zorundadır. Bu çaba için de egemenlik alanındaki herkesten, tabiyetinde olsun olmasın, anayasal ilkeleri gözeterek vergi almak durumundadır. Vergi olmadığı durumda bir ulus devletin harcamaları karşılamak için borçlanma dışında bir yöntemi olmaz. Bu ise tüm yaşayanların paylaşması gereken mali yükü temsil eder.

       Sonuç olarak, vergi karşılıksız kabul edilecek bir ödev değildir. Vergi ile muhatap olarak veya olmayarak yaşayanların evlerinde kullandıkları suyun aktığı kanalizasyondan bir yerden bir yere gitmek için kullandığı yollara kadar geniş bir yelpazede yararlandıkları her şey gerçekte vergi yükümlülüklerinin ölçülmesi zor olan doğrudan karşılıklarıdır. Bu nedenlerle devletin tabiyetinde olan veya olmayan her ödeme gücü olan bireyin yaşama dair olanaklarından yararlandığı devlet veya devletlerin harcamalarına vergi ve benzeri yollarla katılması lütfedilen bir fedakarlık olarak görülmemeli, vergiye dair adil, eşitlikçi yaklaşımlardan ödün vermeyen bir devletin egemenlik alanında sürdürülen yaşam süreçlerinde verginin bir çok ölçülemeyen faydadan yararlanmanın bedeli olduğu unutulmamalıdır.