VERGİ BİLİNCİ NEDİR, NELERDEN ETKİLENİR?

Bilinç,  Türk Dil Kurumu sözlüğünde insanın kendisini ve çevresini tanıma yeteneği, şuur, temel bilgi, temel görüş olarak tanımlanmaktadır. Herhangi bir şeye dair bilinç, o şeye dair farkındalık, o şeyin önemine dair şuur, o şeye dair bilme durumunu temsil eder.

Vergi bilinci ile işaret edilen, vergi yükümlülüğüne dair görev, sorumluluk anlayışına sahip olmaktır.

Vergi bilincinin etkilendiği bazı unsurlar vardır. Verginin yükümlülerin gelirleri içindeki payı en önemli unsurdur. Vergi yükü olarak betimlenebilecek bu pay, gelirin tasarruf ve harcama dağılımında yükümlüyü olumsuz etkileyecek düzeylerde ise vergi bilinci de olumsuz etkilenecektir.

Vergi bilincini etkileyen bir diğer önemli unsur eşitlik ilkesidir. Aynı sosyo-ekonomik sınıftakilerin aynı ölçülerle vergi yüküne muhatap kalmaları esastır. Ancak özellikle kayıt dışı ile bu eşitliğin bozulduğu alanlarda vergi bilinci olumsuz etkilenecektir.

Vergi bilincini etkileyen bir diğer unsur kamu harcamalarıdır. Kamu harcamalarının finansmanına kaynak oluşturan vergilerin amacına uygun olmayan, israf niteliğinde seyreden, kamusal ortak ihtiyaçların dışında harcanması şeklinde kullanıldığına dair göstergeler ve dahi kuşkular vergi bilincini olumsuz etkileyecektir.

Vergi bilincini etkileyen bir dİğer unsur yükümlülüklerin yerine getirilmediği durumda devletin bu durum karşısındaki tutumudur. Yükümlülüklerin yerine getirilmediği her durumda müeyyideye dair sağlanan kolaylıklar toplumsal algı itibariyle normal değilse, yükümlülükleri düzenli yerine getiren yükümlülerin vergi bilinci olumsuz etkilenecektir.

Vergi bilincini etkileyen bir diğer unsur tam kamusal hizmetlerin niteliği, yaygınlığıdır. Temel gereksinimlerin altyapı,  güvenlik olduğu kabul edilirse bu hizmetlerin gerek nitelik olarak gelişmişliği gerekse toplumun fiziki yaşam alanlarına dengeli olarak dağılımı konularındaki olumsuzluklar vergi bilincini olumsuz etkileyecektir.

Vergi bilincini etkileyen bir diğer unsur yarı kamusal olarak değerlendirilen mal ve hizmetler alanındaki politikalardır. Eğitim, ulaşım ve sağlık alanında kamudan alınan hizmetin niteliği ile özel hizmet sağlayıcıların fiyat farklılıklarına bağlı olarak sağladıkları hizmetin niteliği arasındaki fark, çok önemli sonuç farklılıkları oluşturuyorsa, kamudan söz konusu hizmeti almak zorunda olan yükümlüler yönünden vergi bilinci olumsuz etkilenecektir. Bu noktada vergi yükü içinde sosyal sigorta primlerinin de dikkate alındığı göz ardı edilmemelidir.

Vergi haftasının kutlandığı bugünlerde vergi bilincini etkileyen unsurların, bilincin olumlu yönde geliştirilmesi açısından, özenle değerlendirilmesi dileklerimizle vergi haftanızı kutlarız.