TARİH ARALIĞI

Başlangıç Tarihi
Seç
Bitiş Tarihi
Seç

ARANACAK KRİTER

Kriter Seçin
Makale Başlığında

ARANACAK KELİME

Örnek “vergi mevzuatı”

VERGİDE KONU SEÇİMİNİN VERGİNİN AMAÇ VE FONKSİYONLARI AÇISINDAN ANALİZİ - II

Ekim 2001 Sayı 157

ÖZET

IV- VERGİDE KONU SEÇİMİNİN, VERGİNİN AMAÇ VE FONKSİYONLARI YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ : Bir ülkede uygulanan vergi politikasının amacı, sadece kamu harcamalarının finansmanı değil, aynı zamanda ekonominin üretim seviyesinin genişlemesi ve verimliliğinin artırılmasıdır. Bunun anlamı; devletin asıl hedefinin vergi gelirlerini toplarken, aynı zamanda ekonomideki istikrarın ve gelir dağılımının dengesini sağlamak olduğudur. Vergi politikasının tanımı yapılacak olursa; kamu giderleri veya bütçe denkliği ile bir bağlantı kurulmaksızın, vergi gelirleri veya vergi dışı gelirlerin artırılması veya eksiltilmesi şeklinde izlenen politikadır, şeklinde tanımlanabilir. Vergi politikasının ana hedefi ise, devlete ve kamu teşebbüslerine ekonomik ve sosyal hedeflere uygun olarak ekonomik istikrarı bozmaksızın ve adil ölçüler içerisinde kaynak toplama olanağının sağlanmasıdır . Diğer yandan bir ülkede uygulanan maliye politikasının hemen hemen pek çok ülke için geçerli olan belirli amaç ve hedefleri bulunmaktadır. Maliye politikası aslında vergi politikası, harcamalar politikası ve bütçe politikasını kapsayan geniş kapsamlı bir kavramdır. Gerek bütçe, gerek harcamalar veya vergi politikaları ile varılmak istenen hedefler pek de farklı değildir. Ancak, her üç politikanın da doğal olarak farklı araç ve yöntemleri kullandığı açıktır. Vergi politikalarının amaç ve fonksiyonları genel olarak, ekonomik dengenin devamlılığını ve ekonomide meydana gelen dengesizliklerin giderilmesi ve ekonomik gelişmeyi gerçekleştirmek ve gelir dağılımını düzenlemek şeklinde özetlenebilir . Verginin amaç ve fonksiyonları yerine getirilirken, uygulanacak vergilerin seçimi de oldukça önem taşır. Verginin gelir, servet, harcamalar veya her üçü üzerinden alınmasının yaratacağı sonuçlar, ekonomi ve sosyal politikalar üzerinde önemli etkiler yaratmaktadır. Burada verginin gelir yaratma yani mali amaçlarının ötesinde, sosyal ve ekonomik amaçlarının gözönüne alınması, modern maliye ilminin gereğidir. Verginin mali, ekonomik ve sosyal amaçlarına yönelik olarak seçilecek vergilerin konuları gibi, uygulanma süreleri de önem taşımaktadır. Çünkü, sadece gelir sağlama amacı ile yani ekonomik ve sosyal amaçları gözardı edilmek suretiyle getirilen vergilerin, ülke ekonomisinde ve insanların vergi psikolojileri üzerinde yaratacağı olumsuz sonuçlar mutlaka düşünülmelidir. Dolayısıyla ekonominin içinde bulunduğu darboğazlar sonucunda, acil finansman ihtiyaçlarının karşılanması için başvurularak getirilen ek ve geçici nitelikteki vergilerin zaman içerisinde kaldırılması veya vergi sisteminin yapısına ve gerçeklerine uygun bir hale getirilmesi gerekmektedir . Verginin mali, ekonomik ve sosyal amaçlarına yönelik olarak verginin konusunun seçiminde, vergilerin uygulandığı ülkelerin ekonomilerinin gelişmişlik düzeyi de önemlidir. Örneğin, gelişmiş ülkelerde uygulanan dolaysız vergi nispetleri, gelişmekte olan ülkelerden daha yüksektir. Ayrıca gelişmiş ülkeler ile gelişmekte olan ülkelerde, gelir üzerinden alınan vergilerin toplam vergileri oranları arasında önemli farklılıklar bulunmaktadır. Gelişmekte olan ülkelerde gelir dağılımında adaletin sağlanmasında önemli görev ve fonksiyonları olan gelir vergilerinin ağırlıklarını hissettirememesinin en önemli nedenleri; bu ülkelerde ortalama gelir seviyesinin düşüklüğü, verginin dağıtımı ve yaygın bulunmayışı, mükellef sayısındaki sınırlılık ve idari ve teknik güçlükler olarak sıralanabilir Vergileme; maliye politikasının önemli bir aracı olup, ekonomi politikası ve sosyal politikanın amaçları açısından önemli fonksiyonlara sahiptir. Vergilemenin mali, ekonomik ve sosyal amaçları yönünden vergi konusu seçiminin her bir grup (gelir, servet ve harcamalar itibarıyla) için ayrı ayrı değerlendirilmesi gerekir.

Anahtar Kelimeler:

Jel Sınıflandırması:

ABSTRACT

Keywords:

Jel Classification:

Devamını okumak ve yorum yapmak için giriş yapmalısınız!