Kurumlar vergisi mükellefleri, bir hesap dönemi içinde elde ettikleri gelir vergisinin mevzuuna giren gelir unsurlarından oluşan kurum kazançları üzerinden kurumlar vergisi ödemekle yükümlüdürler. Kurumlar vergisi genel olarak beyan esasına dayalı bir vergi olup, bir hesap dönemi içinde elde edilen kurum kazançları, vergilendirme dönemi takvim yılı olan kurumlar tarafından izleyen yılın Nisan ayının 15.günü(1), özel hesap dönemine sahip kurumlar vergisi mükellefleri tarafından ise hesap döneminin kapandığı ayı izleyen dördüncü ayın 15.günü akşamına kadar bağlı olunan vergi dairesine verilen kurumlar vergisi beyannamesi ile beyan edilir. Kurumlar vergisinde esas olan kurum kazancının yıllık beyanname ile beyan edilmesi olmakla beraber, kurumlar vergisi mükellefleri tarafından elde edilen bir kısım kazançlar Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunları uyarınca tevkifata tabidir. Buna göre tam mükellef kurumlar tarafından elde edilen bir kısım kazançlar Gelir Vergisi Kanunu’nun 94.maddesi, dar mükellef kurum kazançlarından bir kısmı ise Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 24.maddesine göre tevkifata tabidir. Ayrıca kurumlar vergisi mükellefleri, hesap döneminin üçer aylık dönemleri itibariyle hesaplanan kurum kazançları üzerinden, G.V.K.’nun mükerrer 120 ve K.V.K.’nun 25.maddesi hükümleri uyarınca geçici vergi ödemekle yükümlüdürler. Kurumlar vergisi mükelleflerinin gerek tevkif suretiyle ödedikleri vergiler ile gerekse ödedikleri geçici vergiler yıllık beyanname üzerinden hesaplanan kurumlar vergisinden mahsup edilebilecektir. Buna karşılık yıllık beyanname üzerinden hesaplanan kurumlar vergisinin yetersiz olması veya dönem faaliyetlerinin zararla sonuçlanması durumunda tevkif suretiyle ödenen vergiler ile geçici verginin nakden iade edilmesinin veya diğer vergi borçlarına mahsup edilmesinin istenmesi mümkündür. Söz konusu mahsup edilemeyen vergilerin nakden ve mahsuben iadesine ilişkin usul ve esaslar 169, 194, 241 ve 248 seri numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliğleri ile 31 seri numaralı SM, SMMM ve YMM Kanunu Genel Tebliğinde düzenlenmiştir. Buna karşılık 06.04.2004 tarih ve 25425 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 252 seri numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliğinde yıllık beyanname üzerinden hesaplanan kurumlar vergisinden mahsup edilemeyen vergilerin nakden veya mahsuben iadesine ilişkin usul ve esaslar yeniden belirlenmiştir. Yazımızın izleyen bölümlerinde yıl içinde tevkif suretiyle ödenmesine rağmen yıllık beyanname üzerinden hesaplanan kurumlar vergisinden mahsup edilemeyen vergilerin nakden veya mahsuben iadesine ilişkin usul ve esaslar, 252 seri numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliğinde yapılan açıklamalar çerçevesinde ayrıntılı olarak açıklanacaktır.