Ortalama üç yılda bir vergi affı çıkaran devlet yeni bir vergi barışı ile daha vatandaşı tanıştırmakta. Geçen hafta meclise sunulan varlık barışı kanunu tasarısı 2008 yılında çıkarılmış olan 5811 sayılı Varlık Barışı Kanunu ile aynı özellikleri taşımakta.

Aslında bilenler için bu barış yabancı bir barış olmayıp, daha önce uygulanmış olan varlık barışının aynısı. Ancak bu kez yurtiçi ayağı yok. Yani bu barış yurtdışı kaynaklar için geçerli. Türkiye’deki varlıklar için söz konusu değil.

Daha henüz üzerinden 2 yıl geçmiş olan 6111 sayılı Vergi Barışı Kanununun arkasından getirilen bu düzenleme kamuoyunda vergiye karşı gönüllü uyumu zayıflatacaktır. Vergi aflarının genel seyrine baktığımızda; ortalama 3 yılda bir vergi affının ortaya çıktığını görmekteyiz. Aslında, her bir yeni bir vergi affı (adına varlık barışı da deseniz, vergi barışı da deseniz) vergiye gönüllü uyum açısından vatandaşın mükellef olmaktan kaynaklanan sorumluluklarını yerine getirmesini önlemekte, vergiden kaçınmayı artırmakta, süresinde beyan ve ödeme mükellefiyetlerinden uzaklaştırmakta ve nihayetinde iyi niyetli ve dürüst mükellefleri cezalandırmaktadır.

Meclise sevk edilmiş olan varlık barışı kanunu ile özellikle vergi cennetlerinde var olan hesaplardaki kaynakların yurda getirilmesi sağlanmaya çalışılırken, bir taraftan da bu barışa gönüllü katılımı artırmak için aba altından sopa da gösterilmesinden çekinilmemektedir. Şöyle ki, bir yandan varlık barışı anlatılırken, diğer taraftan vergi cennetlerindeki kaynakların takip edildiği, yurtdışı kredi şeklindeki gelen paraların incelemeye alınacağı şeklinde beyanlar verilmektedir.

Yurtdışındaki kaynakların vergilendirilmesine ilişkin kurumlar vergisi kanununun 30 uncu maddesinde yer alan “ Bakanlar Kurulu tarafından belirlenecek vergi cennetlerine yapılan nakden veya hesaben her türlü ödemelerin % 30 oranında vergi kesintisi yapılacağı” yönündeki düzenlemenin bugün itibariyle işlerliği bulunmamasına rağmen, varlık barışı kanunundan sonra söz konusu maddeye işlerlik kazandırılacağı muhtemeldir.

Varlık Barışı Kimler İçin ve Hangi Kaynaklar için Geçerli…

Meclise sunulan tasarıya baktığımızda, gerçek veya tüzel kişilerin 22.4.2013 tarihi itibarıyla yurt dışında bulunan; para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile varlığı kanaat verici bir belgeyle ispat edilen taşınmazlar varlık barışına konu olacaktır.

Buna göre gerçek ve tüzel kişiler yurt dışında bulunan bu varlıklarını 31.7.2013 tarihine kadar Türk Lirası cinsinden rayiç bedelle, bankalara veya Sermaye Piyasası Kanunu uyarınca faaliyette bulunan aracı kurumlara bildirilecek ya da vergi dairelerine beyan edeceklerdir.

Vergi dairelerine beyan edilen varlıkların değeri üzerinden % 2 oranında vergi tarh edilecek ve bu vergi, tarhiyatın yapıldığı ayı izleyen ayın sonuna kadar ödenecektir. Banka ve aracı kurumlar ise, kendilerine bildirilen varlıklara ilişkin olarak % 2 oranında hesapladıkları vergiyi, bildirimi izleyen ayın onbeşinci günü akşamına kadar vergi sorumlusu sıfatıyla bir beyanname ile bağlı bulunduğu vergi dairesine beyan eder ve aynı sürede ödeyeceklerdir.

Gerçek veya tüzel kişiler tarafından bildirilen veya beyan edilen yurtdışı varlıklar nedeniyle hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmayacaktır. Ancak, varlık barışı kanununun yürürlüğe gireceği tarihten sonra başlayan ve 1.1.2013 tarihinden önceki dönemlere ilişkin vergi incelemeleri ile takdir komisyonu kararlan uyarınca gelir, kurumlar ve katma değer vergisi yönünden tespit edilen matrah farkından, bu madde kapsamında beyan edilen tutarlar, bu tutarlara ilişkin tarh edilen verginin vadesinde ödenmesi koşuluyla mahsup edilerek tarhiyat yapılacaktır.

Kanun tasarısında ayrıca, yurtdışı iştirak kazançları, yurtdışı iştirak satış kazançları ve yurtdışı iştirak tasfiyesinden elde edilen kazançlarında 31.10.2013 tarihine kadar elde edilenler de dâhil olmak üzere, kanunun yürürlüğe gireceği tarihten itibaren 31.12.2013 tarihine kadar Türkiye’ye transfer edilmesi kaydıyla gelir veya kurumlar vergisinden müstesna olacağı belirtilmektedir. Kurumlar vergisi kanununda belirli şartlara bağlanmış olan bu istisna kazançlar için yapılması öngörülen düzenleme ile sadece kazancın 31.12.2013 tarihine kadar Türkiye’ye transfer edilmesi yeterli görülmektedir.

Yeni bir af gibi algılanacak olan ve sadece yurtdışı varlıklar için öngörülen varlık barışı düzenlemesinin Meclis görüşmeleri esnasında yurtiçi varlıkları da kapsayacak şekilde daha da genişletilmesinin muhtemel olduğu da unutulmamalıdır.