Gayrimenkul sektörüyle ilişkili alanlarda fiilen görev yapan çok sayıda aktör veya meslek grubu bulunmasına karşın, bu meslek gruplarının çalışma esaslarına ilişkin yasal düzenlemelerin yetersiz olduğu ve kurumsallaşamamanın temel sorun olarak ön plana çıktığı görülmektedir. Bu çalışmanın amacı, gayrimenkul sektöründe faaliyet gösteren belirli aktörlerin yetkilerini yasal düzenlemeler temelinde irdeleyerek sektöre olan etkilerini araştırmak ve uluslararası örnekler perspektifinde öneriler sunmaktır. Çalışmada; idari kayıtlar, mevcut yasal düzenlemeler ve bu alandaki çalışmaların değerlendirilmesi ve uluslararası kuruluşların profesyonel uygulamaları irdelenerek genel değerlendirme yapılması yoluna gidilmiştir. Gayrimenkul piyasaları, temel yapısal ve yerel özellikleri nedeniyle devletin sıkı denetimi altında bulunmaktadır. Bu durum gayrimenkul sektöründe rekabetçi piyasanın oluşumunu büyük ölçüde kısıtlamaktadır. Bu çerçevede sektörde faaliyet yürüten emlak komisyoncusu, emlak müşaviri ve değerleme uzmanları gibi meslek mensuplarına yetki yönünden sınırlama getirilmesi, yasal çerçevenin uluslararası standartlara uygun bir şekilde düzenlenmesi, idari altyapının oluşturulması, eğitim ve denetim ile lisanslama ve akreditasyon sistemiyle sürekli izleme sisteminin kurulması önem taşımaktadır. Türkiye’de tesis, gayrimenkul ve varlık yönetimi, gayrimenkul aracılık ve danışmanlık hizmetleri, değerleme, geliştirme ve proje yönetimi gibi gayrimenkul sektörü ile doğrudan ilgili alanlarda uzmanlığın yasal düzenlemelerle yeniden ele alınmasına, görev ve yetki tanımlarının açıkça yapılmasına ihtiyaç bulunmaktadır. Sektörde görev alan aktörlerin lisanslama veya sertifikasyonu ile meslek standartlarının geliştirilmesi, piyasada şeffaflık ve rekabet koşullarının iyileştirilmesine önemli ölçüde katkı yapabilecektir.
Despite the fact that there are numerous occupational groups that are employed in real estate-related fields, it is observed that their operating principles and legal regulations are insufficient, which leads to institutionalization becoming a major issue. The aim of this study is to examine the authorities of actors in the real estate sector within the context of existing legal basis and to investigate their effects on the real estate sector and to put forward recommendations within the scope of international examples. A general assessment was done of the study’s administrative records, current legislative rules, appraisal of related studies, and professional practices of international organizations. Real estate markets are under strict control of the state due to their basic structural and local characteristics. This situation largely prevents the formation of a competitive market in the real estate sector. In this context, it is important to restrict the authorization of professionals such as real estate brokers, real estate consultants and appraisers operating in the sector, to regulate the legal framework to comply with international standards, to establish an administrative infrastructure, to establish training and supervision, and to establish a continuous monitoring system with licensing and accreditation system. In Türkiye, there is a need to reorganize the fields directly related to the real estate sector such as real estate and asset management, real estate brokerage and consultancy services, valuation and legal designations such as real estate consultant, real estate broker, consultant or real estate trade specialist by law and to clearly define their duties and authorities. The creation of professional standards and the licensing or certification of industry participants can both greatly enhance market competition and transparency.