Avrupa Birliği’nin (AB) temeli, kurucu metin olan Roma Antlaşması’nda ortak bir pazar oluşturmak olarak belirlenmiştir. Bu amaçla yapılan düzenlemeler çerçevesinde malların, sermayenin, kişilerin serbest dolaşımı için hükümler getirilmiş ve serbest rekabete engel teşkil edecek hususların kaldırılması için çalışmalar yapılmıştır. Bahsi geçen hedeflere ulaşmak için kullanılan araçlardan biri de vergilerdir. Ülkelerin sosyo-ekonomik yapılarının farklı olması nedeniyle vergi sistemleri de birbirinden farklıdır. Bu nedenle, ülkelerin vergi mevzuatları yakınlaştırılarak vergi uyumlaştırmasına gidilmiştir. Vergi uyumlaştırması özellikle dolaylı vergiler açısından önem teşkil etmektedir. Süreç içerisinde, ilk olarak “Katma Değer Vergisi (KDV)” daha sonra “Özel Tüketim Vergisi (ÖTV)” için ikincil mevzuatla vergi uyumlaştırmasına başvurulmuştur. ÖTV konusunda uyumlaştırmaya gidilmesi ekonomik, siyasi, sosyal nedenlerden kaynaklanmaktadır. Türkiye’nin AB’ye katılım sürecinde vergi uyumlaştırması yükümlülüğü de bulunmaktadır. Türkiye’de AB’ye uyum sürecinde vergisel bir düzenleme olarak 16 adet vergi ve fon tek bir çatı altında birleştirilmiş; 2002 yılında 4760 sayılı ÖTV Kanunu yürürlüğe girmiştir. Türkiye’de yürürlükte olan ÖTV Kanunu tam anlamıyla AB’de uygulanan ÖTV kanunları ile uyum içerisinde değildir. Bu çalışmada, AB’de vergi uyumlaştırması ve Türkiye’nin AB’ye uyum sürecinde vergi uyumlaştırması alanında yaptığı düzenlemeler ÖTV kapsamında ele alınacaktır.
In the Rome Treaty being the foundational text, the basis of the European Union (EU) was determined as establishing a common market. Provisions have been made for the free movement of goods, capital and persons in the framework of the regulations made for this purpose, and studies have been carried out to remove the issues that would constitute an obstacle to free trade. One of the tools used to reach the targets is the tax. Due to the different socio-economic structures of the countries, the tax systems are also different. For this reason, the tax legislation of the countries was approximated and the tax harmonization was done. Tax harmonization is especially important in terms of indirect taxation. Within the process, tax harmonization was first applied to “Value Added Tax (VAT)” and then to “Special Consumption Tax (SCT)” with secondary legislation. The adjustment to SCT is due to economic, political and social reasons. Turkey also has a tax compliance obligation in the process of accession to the EU. As a tax regulation in Turkey, 16 tax and fund are consolidated under a single roof; in 2002, the Special Consumption Tax Act numbered 4760 entered into force. The SCT Law in force in Turkey is not in full compliance with the SCT laws in the EU. In this study, the regulations on tax harmonization in the EU and on the tax harmonization process of Turkey in the process of harmonization with the EU will be covered in the scope of SCT.