SORU 1: ...Ltd. Şti’mizin ortağı kısa bir süre önce vefat etti. Vefat eden ortağımızın iki küçük çocuğu ve eşi kanuni mirasçısı durumundadır. Mirasçıların şirket ortağı olması ve muris ile ilgili diğer yükümlülükleri konusunda bilgi verir misiniz? CEVAP 1: Türk Ticaret Kanunu’nun 521’inci maddesinde limited şirket ortağının ölümü halinde mirasçılara kalan ortaklık payı ile ilgili olarak; “Bir payın miras yoluyla veya karı koca mallarının idaresine ait hükümler gereğince iktisabı için, ortakların muvafakatına lüzum yoktur. Mukavelede aksine bir şart varsa ortaklar, payı hakiki değeri üzerinden satın alınacak üçüncü bir şahsı göstermedikçe muvafakatten imtina edemezler. İlgililerin muvafakat için şirkete müracaatları tarihinden itibaren bir ay içinde üçüncü şahıs gösterilmediği takdirde muvafakat edilmiş sayılır.” Hükmü yer almaktadır. Limited şirket ortaklık payının miras yoluyla mirasçılara intikal etmesi durumunda TTK’nun 520’nci maddesinde yer alan pay devrine ilişkin şartlar aranmadan pay devri gerçekleşmektedir. Diğer ortakların muvafakati aranmaksızın lehine ortaklık payı tesis edilen şahıs (miras yoluyla intikal) ortak sıfatına haiz olur. Diğer taraftan, şirket ana sözleşmesinde mirasçıların ortaklığa alınmasına ilişkin bazı şartlar konulmuş ya da ortakların muvafakatı aranmış olabilir. Bu durumda mirasçıların ortak sıfatını kazanabilmeleri için sözleşmede ileri sürülen şartların gerçekleştirilmiş olması veya ortakların muvafakatinin alınmış olması gerekir. Ortakların mirasçıların ortak olmasına muvafakat etmemesi durumunda, ölen şahsın hisselerini satın alacak üçüncü bir şahsı, mirasçıların muvafakat için başvurdukları tarihten itibaren bir ay içinde göstermeleri ve bu kişinin ortaklık payını almaya talip olması ve taahhüt altına girmesi gerekir. Mirasçılar limited şirkette ortak olarak kalmak istemezlerse; ortaklık paylarını TTK’nun 520’nci maddesi hükümlerine göre devredebilirler. Madde uyarınca bir payın devri, şirket hakkında ancak şirkete bildirilmek ve pay defterine kaydedilmek şartıyla hüküm ifade eder. Devir hususunun pay defterine kaydedilebilmesi için ortaklardan en az dörtte üçünün devre muvafakat etmesi ve bunların esas sermayesinin en az dörtte üçüne sahip olması şarttır. Bu şartlar gerçekleştirilirse mirasçılar paylarını üçüncü bir şahsa veya mevcut ortaklardan birine devredebilirler. Limited şirketlerde intikal eden servetin “ticari sermaye” olarak değerlenmesi gerekir (Bu servetin bir ortaklık hakkı yani hisse senedi olarak değerlenmesi gerektiğini ileri sürenler de vardır.). Bu nedenle ölüm tarihi itibariyle kıst dönem bilançosu çıkarılarak nihai tarhiyatta değerlemeye esas alınması gerekir. Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu’nun 10’uncu maddesi uyarınca mirasçılar isterlerse ölüm tarihinden önce gelen dönem bilançosuna göre bulunacak özsermayeyi ya da ölüm tarihi itibariyle düzenlenecek bilançoyu esas alarak bulunacak özsermayeyi beyanlarında esas alabilirler. Bu şekilde bulunacak özsermayenin ölen ortağın şirketteki hissesine isabet eden kısmı mirasçılar tarafından ilk tarhiyatta nazara alınmak üzere beyan edilmesi gerekir. Bu beyan üzerine ilk tarhiyat yapıldıktan sonra beyanname incelemeye sevk edilir. İkinci tarhiyat için yapılacak bu incelemede özsermayenin ölüm günü itibariyle düzenlenecek bilanço üzerinden tespiti zorunludur. Veraset ve İntikal Vergisi Beyannamesini ölüm tarihinden itibaren 4 ay içinde vermeniz gerekmektedir.