SORU 1: İmalatını yaptığımız malları bayilerimiz aracılığıyla pazarlayan kurumlar vergisi mükellefi bir imalatçı firmayız. Yıl sonunda bayilerimizin yapmış oldukları ciroyu ve diğer çalışma koşullarını esas alarak, bayilerimize çeşitli tutarlarda ciro primi hesaplayıp, ödemekteyiz. Yalnız, her bir bayiinin hasılatlarının tespit edilmesi ve diğer çalışma koşullarının gönderdiğimiz elemanlarımız tarafından derecelendirilmesi birkaç ay zaman almaktadır. Bu durumda, yıl kapandıktan birkaç ay sonra, ödenecek ciro primlerinin tutarı belirlenebildiğ inden bayilerimiz de, ciro primlerine ilişkin olarak kapanan yıldan sonraki aylarda fatura düzenleyebilmektedirler. Bu şekilde, şubat 2003 döneminde bayilerimiz tarafından düzenlenen ciro primi faturalarını esas alarak bunu 2002 yılı gideri sayabilir miyiz, yoksa 2003 gideri olarak mı kabul edeceğiz. CEVAP 1: Bilindiği üzere, ciro primi bir firmadan sürekli mal alan bayi veya diğer satıcılara, belli bir periyot içinde aldıkları mal miktarına bağlı olarak söz konusu firma tarafından nakden veya ayni olarak sağlanan menfaatlerdir. Bu yönüyle ciro primleri, gecikmeli ve şarta bağlı olarak sonradan yapılmış iskonto niteliğindedir. Ticari hayatta zaman zaman uygulama alanı bulduğu kesin bir gerçek olan ciro primlerinin, primi elde eden tarafından hasılat, ödeyen tarafından gider yazılacağı konusunda herhangi bir tereddüt bulunmamaktadır. Her iki tarafın da bunu kapanan yılın gelir ve gideri olarak esas almaları ve ciro primi alanların bunu kapanan yıla ilişkin belgelerle belgelemeleri durumunda da herhangi bir sorun çıkmayacağı kuşkusuzdur. Ancak belgelerin bir sonraki yılda düzenlenmesi durumunda, bu gelir ve giderin hangi döneme ait olacağı konusunda sizin sorunuzda da görüldüğü gibi tereddütler ortaya çıkabilmektedir.