SORU 1: 2000 yılında bir adi ortaklık olarak kurulan işletmemiz VUK 177. ve 180. maddesinde belirtilen hadleri aşmış ve takip eden yıl için bilanço esasına tabi olmuştur. Fakat ilgili yılda ikinci sınıf defter tasdik edilmiş olup bu statüte işlem görmüştür. Bu sebeple amortisman ayrılırken tereddüte düşülmüştür. VUK Mükerrer 315. Madde hükmünce azalan bakiyeler yöntemi bilanço esasına göre defter tutanlara tanınmış bir hak olarak görülmekte. İlgili Kanunda Mükerrer 320. Maddede ise normal usulde amortisman ayrılmasına başlandıktan sonra bu usulden dönülemez hükmü bulunmaktadır. Bu durumda cari yılda azalan bakiyeleri kullanmak bize bir sakınca doğurur mu daha doğrusu işletme esasına tabi olduğumuz dönümde azalan bakiyeler yöntemini kullanabilirmiyiz? Yada bu dönem normal amortisman yöntemini kullandığımızda bilanço esasına geçtiğimiz yıl için azalan bakiyeler üsülüne dönebilir miyiz? Yukarıda ısrarla azalan bakiyeler yöntemini kullanıp kullanamayacağınız doğrultusunda soru sormamızın nedeni işletmemizin durumunun bunu kullanmaya ihtiyaç göstermesidir. Keza Derginizin Aralık/2000 sayısının özel ek bölümünde 249. sayfada azalan bakiyeler yöntemi açıklanırken bu yöntemin Kanunun ilk halinde yer almayışı ve konuluş nedeni açıklanmıştır. Firmamızın da bir imalatçı olması ve sabit makine teçhizat yatırımlarının bu yöntemi ihtiyaç gösterir ölçekte olması bu uygulamanın konuluş gerekçesiyle örtüşmektedir. Durumu bilgilerinize sunar görüş ve bilgilerinizi esirgemediğiniz için şimdiden teşekkür ederim. CEVAP 1: Sorunuzdan anlaşıldığı üzere, 2000 yılında ikinci sınıf defteriniz tasdik edilmiş olup, bilanço esasına tabi olmanız 2001 yılında gerçekleşecektir. VUK’nun mükerrer 320/2. maddesinde bir iktisadi değer üzerinden normal amortisman usulüne göre amortisman ayrılmasına başlandıktan sonra bu usulden dönülemeyeceği hüküm altına alınmıştır. Keza, VUK mük. 315. maddede ise azalan bakiyeler yöntemini ancak bilanço esasına göre defter tutanların kullanabileceği belirtilmiştir. Bilanço esasına göre defter tutmayan mükellefler amortisman ayırıp ayırmamakta serbest olmakla birlikte, amortisman ayırmayı tercih etmişlerse normal amortisman usulünü uygulamak zorundadı rlar. Bilanço esasına göre defter tutmayanların azalan bakiyeler usülünde amortisman uygulamaları mümkün olmadığı gibi farklı iktisadi kıymetler için farklı amortisman usülünü seçemezler. Bu mükellefler, amortisman tabi tutacakları iktisadi kıymetlerin tümü için normal usulde amortisman uygulamak zorunda olmakla birlikte, farklı iktisadi kıymetler için yasal oranları aşmamak koşuluyla farklı oranlar belirleyebilirler. Sonuç olarak, kanunun öngördüğü prensibe göre ilk yılda normal usul ile amortisman ayrılmaya başlanmışsa daha sonraki yıllarda azalan bakiyeler usulüne geçilemez.