SORU 1: Biz merkezi Almanya’da bulunan bir tankkonteyner taşımacısının Türkiye’deki şubesiyiz. Firmanı n ayrıca dünyanın diğer ülkelerinde başka şubeleri de mevcut. Bünyesinde 4.000-5.000 arasında tankkonteyneri bulunuyor ve bu tankkonteynerlerle dünyadaki tüm kimyasal, gaz ve petrokimya ithalatı yapan firmalara taşıma hizmeti veriyoruz. Biz de burada yurt dışının bize göndermiş olduğu konteynerlerin Türkiye içindeki firmalara dağıtımını (nakliyesini), konteynerlerin geçici olarak depolanmasını ve gerekirse onların vereceği talimatlarla yıkanmasını, akabinde boş veya dolu olarak tekrar yurt dışına sevk edilmesini sağlıyoruz. Bu esnada vermiş olduğumuz bu hizmetler için yurt içindeki taşeron firmalara (nakliyecilere, depoculara, yıkamacılara ) KDV dahil ödeme yapıyoruz. Almış olduğumuz bu fatura tutarlarını biz de herhangi bir kar koymadan KDV ‘siz bir şekilde (hizmetten faydalananın yurt dışında olduğunu düşündüğümüz için KDV’siz ) yurt dışındaki firmaya fatura ediyoruz. Ödemiş olduğumuz KDV’yi de devletten geri talep etme hakkımız olduğu düşünüyoruz. KDV iadesi için yerine getirmemiz gereken prosedür hakkında bilgilerinizi rica edeceğiz. CEVAP 1: 3065 sayılı KDV Kanununun 1 inci maddesi uyarınca Türkiye’de yapılan hizmetler KDV’ne tabidir. Kanunun 6 ncı maddesi uyarınca işlemlerin Türkiye’de yapılması ise: a)Malların teslim anında Türkiye’de bulunmasını, b)Hizmetin Türkiye’de yapılmasını veya hizmetten Türkiye’de faydalanılmasını ifade etmektedir. Türkiye’de yapılan bu kapsamdaki hizmetler KDV’nin konusuna alınmakla birlikte, Kanunun 11/1-a maddesi ile yurt dışındaki müşteriler için yapılan hizmetler KDV’den istisna edilmiştir. KDVK’nun 12/2 nci maddesinde “yurtdışındaki müşteri” tabiri açıklanmış ve hizmet ihracında KDV istisnası uygulanabilmesi için gerekli şartlar belirtilmiştir. Buna göre: “ 2.Yurtdışındaki müşteri tabiri;ikametgâhı, işyeri, kanunî ve iş merkezi yurtdışında olan alıcılar ile yurtiçinde bulunan bir firmanın yurtdışında kendi adına müstakilen faaliyet gösteren şubelerini ifade eder. Bir hizmetin yurtdışındaki müşteriler için yapılan hizmet sayılabilmesi için, aşağıdaki şartlar yerine getirilmiş olmalıdır. a) Hizmetler yurtdışındaki bir müşteri için yapılmış olmalıdır. b) Hizmetten yurtdışında faydalanılmalıdır.” 26 Seri Nolu KDV Genel Tebliğinde hizmet ihracına dair açıklamalar yapılmıştır. Tebliğ açıklamaları uyarınca: -Hizmet Türkiye’de, yurtdışındaki bir müşteri için yapılmalıdır. -Fatura veya benzeri belge yurt dışındaki müşteri adına düzenlenmelidir. Yurtdışındaki müşterinin Türkiye’de temsilciliği olsa bile, faturanın yurt dışındaki müşteri adına düzenlenmesi zorunludur. -Hizmet bedeli döviz olarak Türkiye’ye getirilmelidir. -Hizmetten yurt dışında yararlanılmalıdır. Hizmetten yurtdışında yararlanılması şartı tereddütlere açık bir şart olup, 26 ve 30 Seri Nolu KDV Genel Tebliğlerinde yeralan örnekler ile konu açıklığa kavuşturulmaya çalışılmıştır. 26 Seri Nolu tebliğde yeralan 3 numaralı örnek aşağıdaki gibidir: “Örnek 3 : Türkiye’de yerleşik olan ve seyahat acentalığı yapan (B) A.Ş., yurt dışında bulunan bir seyahat acentasının gönderdiği turist grubuna konaklama,tur düzenleme ve yeme-içme hizmeti vermektedir. Bu mükellef, söz konusu hizmeti karşılığında, 15.000.000 lira para almıştır. Türkiye’deki seyahat acentesi aldığı bu paranın, 13.500.000 liralık kısmını, turist grubunun Türkiye’deki konaklama, yeme-içme gibi masraflarında kullanmıştır. Yaptığı bu masraflardan sonra kendisine 1.500.000 lira kalmıştır. Bu durumda bu mükellef yabancı seyahat acentasına 1.500.000 liralık hizmette bulunmuştur. Bu hizmetten yabancı seyahat acentası yararlandığından bu tutara katma değer vergisi uygulanmayacak ve hizmet ihracatı kapsamından işlem yapılacaktır. Ancak, adı geçen mükellefin turist grubuna Türkiye’de verdiği yeme-içme, konaklama gibi hizmetlerden, Türkiye’de yararlanıldığından, bu hizmetler vergiye tabi tutulacaktır.Dolayısıyla turist grubuna verilen yeme-içme, konaklama gibi hizmetler için genel esaslara göre hesaplanan katma değer vergisinin ödeneceği tabiidir. Bu mükellef, yabancı seyahat acentasına verdiği söz konusu hizmetlere ait keseceği faturada, vergiden müstesna tutulan hizmet bedeli ile vergiye tabi tutulacak hizmet bedelini ayrı ayrı gösterebileceği gibi, bu hizmetler için ayrı ayrı fatura da düzenlenmesi mümkün bulunmaktadır.” “Hizmetten yurt dışında faydalanılmalıdır” şartından kasıt, ifa edilen hizmetin yurt dışında faydalanılmak üzere Türkiye dışına çıkmış olmasını ifade etmektedir. Örneğin, yurt dışındaki bir firmanın mallarını Türkiye’de pazarlayan kişi, almış olduğu komisyon dolayısıyla hizmet ihracatı istisnasından faydalanamayacaktır. Çünkü hizmet Türkiye’de ifa edilmiş ve hizmetten Türkiye’de faydalanılmıştır. Bunun gibi, yabancı firmaların Türkiye’ye ihraç edeceği mallar dolayısıyla verilen hizmetlerden yabancı firmalar Türkiye’de yararlanacağından, bu hizmetler ihracat istisnası kapsamında değerlendirilmeyecektir. Bunun tersi olarak, yabancı firmaların Türkiye’den ithal edeceği mallar dolayısıyla verilen hizmetlerden yurt dı- şında yararlanılacağından bu hizmetler ihracat istisnasından yararlanacak ve vergi uygulanmayacaktır. KDV Genel Tebliğlerinde yeralan örnekler ve çeşitli muktezalarda açıklanan hususlar “hizmetten yurt dışında faydalanma” hususuna vurgu yapmaktadır. Sorunuzda da bahsettiğiniz üzere hizmetten faydalanan yurtdışındadır ancak sizin firmanızın Almanya’daki ana firma için sunduğu hizmetin, bu firmanın Türkiye’de yapacağı taşıma hizmeti nedeniyle verildiği anlaşılmaktadır. Sorunuzda Almanya’da bulunan firmanın sahip olduğu tankkonteynerlerle kimyasal, gaz ve petrokimya ithalatı yapan firmalara taşıma hizmeti verdiği belirtilmiş olup, Türkiye’ye gelen konteynerler de Türkiye’de bu maddelerin ithalatını yapan firmalar için kullanıldığından, sizin sunduğunuz hizmetten Türkiye’de faydalanıldığı açıktır. Hizmetten faydalananın yurtdışında olması hizmetten Türkiye’de faydalanıldığı gerçeğini değiştirmemektedir. Bahsi geçen durumda hizmetten yurtdışında yararlanılması, kimyasal, gaz vb. ithalatının Türkiye dışındaki bir ülke firması tarafından Türkiye dışında bir ülke için yapılması, ancak konteynerlerin bakımının yine sizin tarafınızdan yapılması halinde mümkün olabilecektir. Eğer bu şekilde bir hizmet de sunuyor iseniz bu hizmetler için yüklenip indirim konusu yapamadığınız vergilerle sınırlı olarak iade talebinde bulunabilirsiniz.