Günümüzde işletmeler, rekabet avantajı elde ederek büyümeyi sürdürmek amacıyla çeşitli stratejiler geliştirmektedir. Bu stratejiler arasında, vergi yükünü yasal sınırlar içinde en aza indirmeyi hedefleyen vergiden kaçınma önemli bir yer tutmaktadır. Vergiden kaçınma, muhasebe ve finansal planlama araçları kullanılarak işletmelerin vergi maliyetlerini düşürmesini sağlayan bir yaklaşım olarak öne çıkmaktadır. İşletmenin varlık büyüklüğü ve satış hacmi ise bu stratejilerin şekillenmesinde kilit rol oynamaktadır. Büyük ölçekli firmalar genellikle daha detaylı ve karmaşık vergi planlama yöntemleri tercih ederken, geniş satış hacmine sahip işletmeler de vergi yüklerini optimize etmeye yönelik adımlar atmaktadırlar. Her ne kadar vergiden kaçınma, işletmelere finansal performanslarını artırma ve kaynakların daha verimli kullanılmasını sağlama fırsatı verse de aynı zamanda itibar zedelenmesi ve yasal riskler gibi olumsuz sonuçlar doğurabilmektedir. Kamu otoriteleri açısından bakıldığında ise bu durum, vergi gelirlerinde azalmaya yol açarak kamu hizmetlerinin finansmanında zorluklara neden olabilmektedir. Türkiye’de Borsa İstanbul (BIST) Temettü 25 Endeksi, yüksek temettü verimliliği sunan şirketlerden oluşmakta olup, bu firmaların aldığı finansal kararlar piyasa aktörleri için büyük önem taşımaktadır. Endekste yer alan şirketlerin vergiden kaçınma stratejilerini nasıl uyguladıkları ve işletmelerin varlık ve satış yönetiminin bu strateji üzerindeki etkileri, işletme finansmanının üzerinde durulması gereken araştırma konuları arasında yer almaktadır. Bu çalışma, 2005-2023 dönemini kapsayan BIST Temettü 25 endeksinde veri seti kesintisiz olan 16 firmayı içeren bir panel veri analizi yöntemiyle işletme özelliklerinin vergiden kaçınma üzerindeki etkisini incelemeyi amaçlamaktadır. Panel regresyon analizi sonuçlarına göre, net satış büyümesi ve aktif büyüme oranı etkin vergi oranını en fazla etkileyen faktörler olarak öne çıkarken, kârlılık ve vergi planlaması oranları da pozitif ve anlamlı etki göstermektedir. Bu bulgular, büyüme ve mali disiplinin, firmaların vergi uyum politikalarıyla bütünleşik bir şekilde yürütüldüğünü ve şeffaf, yasal zeminde hareket edildiğini ortaya koymaktadır. Elde edilen sonuçların, hem akademik literatüre önemli katkılar sunması hem de işletmelerin stratejik kararlarında rehberlik etmesi beklenmektedir.
Today, businesses develop various strategies in order to maintain growth by gaining competitive advantage. Among these strategies, tax avoidance, which aims to minimise the tax burden within legal limits, has an important place. Tax avoidance stands out as an approach that enables businesses to reduce tax costs by using accounting and financial planning tools. The asset size and sales volume of the enterprise play a key role in shaping these strategies. While large-scale firms generally prefer more detailed and complex tax planning methods, enterprises with large sales volumes take steps to optimise their tax burden. Although tax avoidance provides businesses with the opportunity to improve their financial performance and utilise resources more efficiently, it can also have negative consequences such as reputational damage and legal risks. From the perspective of public authorities, this situation may lead to a decrease in tax revenues and cause difficulties in financing public services. In Turkey, the Borsa Istanbul (BIST) Dividend 25 Index consists of companies that offer high dividend efficiency, and the financial decisions of these companies are of great importance for market actors. How the companies in the index implement tax avoidance strategies and the effects of asset and sales management on this strategy are among the research topics that should be emphasised in corporate finance. This study aims to examine the effect of business characteristics on tax avoidance through a panel data analysis method covering the period 2005-2023 and including 16 firms with uninterrupted data set in the BIST Dividend 25 index in September 2023. According to the results of the panel regression analysis, net sales growth and asset growth rate stand out as the factors that affect the effective tax rate the most, while profitability and tax planning rates also show a positive and significant effect. These findings reveal that growth and fiscal discipline are integrated with firms' tax compliance policies and that firms act on transparent and legal grounds. The results obtained are expected to make significant contributions to the academic literature and guide the strategic decisions of the enterprises.