TARİH ARALIĞI

Başlangıç Tarihi
Seç
Bitiş Tarihi
Seç

ARANACAK KRİTER

Kriter Seçin
Makale Başlığında

ARANACAK KELİME

Örnek “vergi mevzuatı”

FİNANSAL, HUKUKSAL VE VERGİSEL BOYUTLARIYLA ENERJİ PİYASASI

Ekim 2005 Sayı 205

ÖZET

Elektrik enerjisi doğası gereği merkezi bir yapıya sahiptir. Bu yapı parçalandıkça yolsuzlukların yaşanması kaçınılmazdır. Son yirmi yılda yaşanan enerji politikalarının ürünü yolsuzluklar ve suistimallerdir. Gerçek şudur ki, Yap-İşlet-Devret ve Yap-İşlet sözleşmeleri tamamen özel sektörün kar, kamunun zarar etmesi mantığı üzerine oturtulmuştur. AKTAŞ, ÇEAŞ ve Kepez’deki uygulama geç kalınmış olsa da doğrudur ve pahalı elektriğin en önemli nedenlerinden olan yap-işlet-devret santrallerine de yayılmalıdır. Batı ülkelerinde enerji alanından kamunun tamamen çekildiği söylemi ise yalan ve aldatmacadan ibarettir. Hazine Müsteşarlığı, özel sektöre devredilen santrallar ve yurtdışından alınan doğalgaz fazlası nedeniyle enerji şirketlerine 2003 - 2019 yılları arasında 32.2 milyar dolar fazladan ödeme yapacağını belirtmiştir. Hazine raporunda, Yap - İşlet - Devret (YİD) ve Yap - İşlet (Yİ) ile ilgili tarife yapılarının ilgili şirketlerin yüksek kar etmeleri üzerine kurgulandığı kaydedilmektedir. Hazine’nin Nisan 2003 tarihli “Enerji Fiyatlarının Dünya Seviyesine İndirilmesi ve Kamu Yükümlülüklerini Asgari Düzeye Düşürülmesi İçin Temel Strateji” başlıklı raporda, enerjide uğranılacak zararın boyutu hakkında ilginç rakamlar yer almaktadır. İlgili raporda, Yİ, YİD, işletme hakkı devirleri (İHD) ve mobil santral uygulamaları nedeniyle özel şirketlere 2020’ye kadar kümülatif olarak 70 ila 100 milyar dolar ödeme yapılacağı, bunun önemli risklere yol açacağı kaydedilmektedir. Rakama doğalgazda “al ya da öde” şartı dolayısıyla yapmak zorunda olduğu 90 milyar dolarlık ödeme eklendiğinde faturanın 160 milyar dolara çıkacağına dikkat çeken Hazine, 2003 - 2019 arasında özel şirketlere fazladan 32 milyar 169 milyon dolar ödeyeceği belirtilmektedir. Hazine, bu ek yükün 18 milyar 553 milyon dolarının yüksek fiyat garantili elektrik alımlarından, 13 milyar 616 milyon doları-nın ise “al ya da öde” sisteminden kaynaklanacağını açıklamıştır. Raporunda, faturanın 32.2 milyar dolarla sınırlı kalmayacağını kaydeden Hazine, garantili elektrik alımları nedeniyle 8 – 10 yıllık dönemde Elektrik Üretim AŞ’nin (EÜAŞ) kapasitesinin yüzde 40’ının atıl kalacağını kaydederek, “Uygulamanın Hazine’ye maliyeti, TETAŞ’ın satamayacağı elektriğin miktarına bağlı olarak, 2020’ye kadarki dönemde toplam 70 milyar dolara kadar ulaşabilecektir” denilmektedir. Raporda, Yİ ve YİD termik santrallarının tarife yapılarının ilgili şirketlerin yüksek kar etmeleri üzerine kurgulandığını ifade ederek bu durumun sözleşmelerin revizyonu için hükümete önemli bir potansiyel yarattığı kaydedilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Jel Sınıflandırması:

ABSTRACT

Keywords:

Jel Classification:

Devamını okumak ve yorum yapmak için giriş yapmalısınız!

100,00 TL MAKALEYİ SATIN AL