Bu çalışma, Türkiye’de altın madenciliği faaliyetlerinin yol açtığı çevresel dışsallıkların vergi araçlarıyla nasıl içselleştirilebileceğini incelemektedir. Çalışmanın amacı, çeşitli vergi politikaları araçları ile çevre kirliliğini azaltmaya yönelik öneriler sunmaktadır. Altın madenciliği, doğaya verdiği fiziksel, kimyasal ve biyolojik zararlarla çevresel sürdürülebilirlik açısından ciddi tehditler oluşturmaktadır. Özellikle Erzincan İliç’te yaşanan felaket, çevresel etki değerlendirme süreçlerinin yetersizliğini ve denetim mekanizmalarının zafiyetini gözler önüne sermiştir. Bu bağlamda çalışmada, madenciliğin yalnızca ekonomik getirileriyle değil, aynı zamanda sosyal ve ekolojik maliyetleriyle birlikte değerlendirilmesi gerektiği savunulmaktadır. Araştırma kapsamında Pigou Vergileri, Yeşil Bütçeleme, Beklenmedik Kâr Vergisi ve Değer Esaslı Vergilendirme gibi maliye politikası araçlarının uygulanabilirliği analiz edilmiştir. Finlandiya’da 2024 yılında yürürlüğe giren Değer Bazlı Maden Vergisi Sistemi örnek alınarak Türkiye için alternatif öneriler sunulmuştur. Yeşil Bütçeleme ve Bütçe Etiketleme uygulamalarının, çevreye zararlı kamu harcamalarının görünür hale getirilmesinde etkili olduğu vurgulanmıştır. Çalışma çeşitli ulusal ve uluslararası kurumlardan alınan veriler ışığında zenginleştirilmiştir. Sonuç olarak, Türkiye’nin altın madenciliği sektörünü çevresel dışsallıkları dikkate alacak şekilde yeniden yapılandırması gerekmektedir. Kamu maliyesi ile çevre politikalarının entegrasyonu, sürdürülebilir kalkınma ve toplumsal refah açısından kritik önemdedir.
This study examines how environmental externalities caused by gold mining activities in Turkey can be internalized through tax tools. The aim of the study is to offer suggestions to reduce environmental pollution through various vergi policy tools. Gold mining poses serious threats to environmental sustainability with the physical, chemical and biological damage it causes to nature. The disaster in Erzincan İliç in particular has revealed the inadequacy of environmental impact assessment processes and the weakness of control mechanisms. In this context, it is argued that mining should be evaluated not only with its economic benefits but also with its social and ecological costs. Within the scope of the research, the applicability of fiscal policy tools such as Pigou Taxes, Green Budgeting, Windfall Profits Tax and Value Based Taxation were analyzed. Alternative suggestions for Turkey were presented, taking as an example the Value-Based Mineral Tax System that came into force in Finland in 2024.. The study was enriched with data from various national and international institutions. In conclusion, Turkey needs to restructure its gold mining sector to take environmental externalities into account. The integration of public finance and environmental policies is critical for sustainable development and social welfare.