Diğer ücretler gelir vergisi kanunun özellik arz eden hususlarından olup, ücretin elde edilmesi, matrahı ve ödenmesi ücretlerden farklı olarak değerlendirilmiştir. Her ne kadar farlılık arz etse de vergilendirilmeme durumu söz konusu değildir. Zira gerek Gelir Vergisi Kanunu gerekse Gelir İdaresi Başkanlığının yayımlamış olduğu Diğer Ücret Gelirlerinin Vergilendirilmesi Rehberinde açıkça belirtilmiştir.

Gelir vergisi Kanununun 64. Maddesine göre diğer ücretliler tek tek sayılmış, kimlerin diğer ücretli olduğu açıkça belirtilmiştir.

Kanunun ilgili maddesine göre aşağıda yazılı hizmet erbabının safi ücretleri takvim yılı başında geçerli olan ve sanayi kesiminde çalışan 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan asgari ücretin yıllık brüt tutarının %25'idir.(2)

1. Kazançları basit usulde tespit edilen ticaret erbabı (...)(1) yanında çalışanlar.

2. Özel hizmetlerde çalışan şoförler;

3. Özel inşaat sahiplerinin ücretle çalıştırdığı inşaat işçileri;

4. (Değişik:19/2/1963-202/30 md.) Gayrimenkul sermaye iradı sahibi yanında çalışanlar;

5. Gerçek ücretlerinin tesbitine imkan olmaması sebebiyle, Danıştayın müspet mütalaasiyle, Maliye Bakanlığınca bu kapsama alınanlar.

Ayrıca maddenin son fıkrasına göre Diğer ücretler için yıllık beyanname verilmez, diğer gelirler nedeniyle beyanname verilmesi halinde de bunlar beyannameye ithal edilmez. Şeklinde hüküm belirtilmiştir.

Konuyu açıkça anlamak için örnekleme yoluyla değerlendirilmesi yerinde olacağı, dolayısıyla özgün örnekleme yoluyla irdeleyecek olursak;

Örnek: Bay Hasan öteden beri Gayrımenkul sermaye iradı elde eden Bay Ali’nin yanında çalışmaktadır. 1 Ocak 2020 tarihi itibari ile yürürlüğe giren yeni asgari ücret brüt 2.943-TL’dir.

O halde Bay Hasan’ın gelir vergisi matrahı ve ödemesi gereken vergi tutarı ile diğer hususları değerlendirecek olursak;

Gelir vergisi kanununa göre gayrımenkul sermaye iradı elde sahibi yanında çalışanlar diğer ücretli kapsamında olup, safi ücretitakvim yılı başında geçerli olan ve sanayi kesiminde çalışan 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan asgari ücretin yıllık brüt tutarının %25'idir.

Gelir Vergisi Kanunun 108. Maddesinin 3. fıkrasına göre diğer ücretlerde vergilendirme dönemi hizmetin ifa olunduğu takvim yılıdır. Yine aynı kanunun 109 maddesinin 2. fıkrasına göre diğer ücretlerde, hizmetin ifa olunduğu takvim yılının ikinci ayında, takvim yılı içinde işe başlanması halinde, işe başlama tarihinden itibaren bir ay içinde, 2 numaralı bentte yazılı diğer ücret sahipleri, tarh zamanlarında, vergi karnelerini bağlı oldukları vergi dairelerine ibraz ederek vergilerini tarh ettirmeye mecburdurlar.

Diğer ücret geliri elde eden Bay Hasan’ın vergilendirme dönemi 2020 takvim yılıdır. Dolayısıyla Bay Hasan’ın karnesini Şubat 2020’de bağlı bulunduğu vergi dairesine ibraz edecek olup, gelir vergisini tarh ettirecektir.

Gelir Vergisi Kanununun 118. Maddesine göre;

Diğer (...)(1) ücretlerin vergisi:

1. Öteden beri işe devam edenlerde, yıllık verginin yarısı ikinci, diğer yarısı sekizinci ayında;

2.Takvim yılının (...)(2) birinci yarısı içinde işe başlıyanlarda, yıllık verginin yarısı verginin karneye yazıldığı ayda; diğer yarısı takvim yılının (...)(2) sekizinci ayında;

3.Takvim yılının (...)(2) ikinci yarısı içinde işe başlıyanlarda, verginin karneye yazıldığı ayda; ödenir

Diğer ücret geliri elde eden Bay Hasan’ın yıllık ödemesi gereken gelir vergisi 1.324,30-TL’dir. Bay Hasan Gelir Vergisi Kanununun 118. Maddesine göre verginin yarısını 1-29 Şubat 2020, diğer yarısını 1-31 Ağustos 2020 tarihlerinde ödeyecektir.

Yazımızın başında da belirtildiği üzere diğer ücret geliri elde edenler farlılık arz etse de vergilendirilmeme durumu söz konusu değildir.