Hasan ERARSLAN

ymm, GELİRLER E. BAŞ KONTROLÖRÜ                               

VARLIK BARIŞI KAPSAMINDA VERGİ İNCELEMESİ VE TARHİYAT YAPILMAMASI AVANTAJI

7256 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 21 inci maddesi ile 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’na eklenen geçici 93 üncü madde hükmü varlık barışı ile tabir ettiğimiz düzenlemeyi kapsamaktadır.

Bu madde hükmü ile;

- Gerçek ve tüzel kişilerin yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının yurda getirilerek milli ekonomiye kazandırılması,

- Yurt içinde bulunan ancak gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin kanuni defter kayıtlarında yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazların vergi dairesine bildirilerek kanuni defter kayıtlarına alınabilmesi,

fırsat ve imkanı getirilmiştir.

Bir önceki yazımızda varlık barışına ilişkin açıklamalara yer verdiğimizden tekrar değinmeyeceğim. Ancak varlık barışının en önemli avantajı hiç kuşkusuz vergi incelemesi kapsamının dışında tutulmasıdır.

Bilindiği üzere, bildirilen veya beyan edilen varlıklar nedeniyle, hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmayacak, vergi cezası kesilmeyecektir.

İNCELEME VE TARHİYAT YAPILMAMASI ŞARTLARI

- Yurt dışında bulunan bildirime konu varlıkların bildirimin yapıldığı tarihten itibaren üç ay içinde Türkiye’ye getirilmesi ya da Türkiye’deki banka veya aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi,

- Türkiye’de bulunan ve taşınmazlar dışındaki bildirime konu varlıkların ise banka veya aracı kurumlardaki hesaplara yatırıldığını gösterir belgelerle tevsik edilmesi, gerekmektedir.

- Bildirilen varlıkların, yurt dışında bulunan banka veya finansal kurumlardan kullanılan ve 17/11/2020 tarihi itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan kredilerin en geç 30/6/2021 tarihine kadar kapatılmasında kullanılması mümkün olup, defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla, borcun ödenmesinde kullanılan varlıklar için Türkiye’ye getirilme şartı aranmaksızın vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmaması imkanından yararlanılacaktır.

- 17/11/2020 tarihi itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan sermaye avanslarının, yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının anılan tarihten önce Türkiye’ye getirilmek suretiyle karşılanmış olması halinde, söz konusu avansların defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla, vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmaması imkanından yararlanılabilecektir.

Vergi incelemesine Alınan ve Vergi İncelemesi Devam Edenler Varlık Barışından Faydalanabilir mi?

Hayır.

Her ne kadar kanunda faydalanılamayacağına ilişkin bir hüküm olmasa da Gelir İdaresi aksi yönde görüş beyan etmiştir.

Yani, 17/11/2020 tarihinden sonra incelemeye alınmış iseniz veya devam eden bir incelemeniz var ise bu durumda varlık barışı hükümleri gereği herhangi bir bildirim veya beyanda bulunamazsınız, bulunsanız da geçerliliği olmayacaktır.

Bu nedende henüz incelemeye alınmamışsanız, varlık barışı kapsamında bir varlığınız var ise kanundan bir an evvel faydalanmakta yarar var.

Hem bu varlık kapsamında incelenmeyeceksiniz hem de hiç vergi ödemeyeceksiniz.

Varlık Barışı Yapılan Dönem Hiçbir Suretle İncelenmez mi?

İncelenebilir.

7256 sayılı Kanun’da matrah artırımına ilişkin düzenleme yapılmamıştır. Zira 6736 ve 7143 sayılı kanunlarda matrah artırımı yapılan dönemlere ilişkin hiçbir suretle vergi incelemesi yapılmayacağı hükümlerine yer verilmiştir. Dolayısıyla dönemin tamamını kapsamaktadır.

Halbuki, varlık barışına ilişkin hükümlerde sadece bildirilen varlıklar nedeniyle hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılamayacağı hükmedilmiştir.

Dolayısıyla hangi dönem olursa olsun sadece bildirilen varlıklar nedeniyle vergi incelemesi yapılmayacaktır. Diğer konularla ilgili o döneme ait inceleme yapılabilecektir.

Vergi inceleme elemanınca yapılan inceleme sonucunda ortaya çıkan matrah farkı, varlık barışı kapsamında bildirilen/beyan edilen varlıkların kayıt dışı bırakılması nedeniyle ortaya çıktığının tespiti halinde herhangi bir tarhiyat yapılmayacaktır.    

Varlık Barışı Gizli Matrah Artırımı mıdır?

Kamuoyunda çok tartışılmaktadır, ancak cevabımız hayır olacaktır.

Yukarıda da belirttiğim üzere, 6736 ve 7143 sayılı kanunlarda matrah artırımı düzenlemelerine yer verilmiş iken 7256 sayılı yasada matrah artırımı, stok affı, kasa ve ortaklardan alacaklar hesabı gibi bazı işletme kayıtlarının düzeltilmesine ilişkin düzenlemeler bu yasada yer almamıştır.

Söz konusu yasalarda hem matrah artırımı hem de varlık barışı düzenlemeleri yer almakta idi. Zira, mükelleflerin ısrarlı taleplerine rağmen bu yasada bu fırsata imkan tanınmamış olmasıdır.

Varlık barışında sadece bildirilen varlıklar nedeniyle vergi incelemesi yapılmayacaktır. Herhangi bir dönem için varlık barışından faydalanılsa bile o dönem vergi müfettişlerince incelenebilecektir. Ancak matrah artırımı söz konusu olsa idi o döneme ilişkin herhangi bir vergi incelemesi yapılmayacaktı.

Diğer taraftan burada çok önemli bir hususun altını çizmek gerekir. Bildirilen ya da beyan edilen varlığın kayıt dışılık ile illiyet bağının kurulması gerekir.

İlliyet bağı, hukuki sonuç ile sonucu ortaya çıkaran olguların arasındaki bağ olarak tanımlanmakta olup, vergi müfettişlerince yapılan incelemelerde kayıt dışı bırakılan matrah farkı ile beyan edilen varlığın kayıt dışılığı kaynağı arasındaki bu bağın sorgulanacağı şüphesizdir.

Dolayısıyla varlık barışını doğrudan gizli ya da açık matrah artırımı olarak nitelemek doğru yaklaşım olmayacaktır.

Sonuç olarak 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’na eklenen geçici 93 üncü madde hükmü kapsamında bildirilen veya beyan edilen varlıklar nedeniyle, hiçbir suretle vergi incelemesi, vergi tarhiyatı yapılmayacak olması ve bu beyan nedeniyle hiçbir vergi ödenmeyecek olması çok önemli fırsat ve avantajdır.

Bunun için 30/6/2021 tarihine kadar yararlanma imkanı söz konusudur.

HAS SÖZ

Halk içinde mu'teber bir nesne yok devlet gibi

Olmaya devlet cihânda bir nefes sıhhat gibi.

(Kanuni Sultan Süleyman)