Anayasa’nın 130. maddesine göre kanunda gösterilen usul ve esaslara göre, kazanç amacına yönelik olmamak şartı ile vakıflar tarafından, devletin denetim ve gözetimine tabi yükseköğretim kurumları kurulabilmektedir. 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu vakıf üniversitelerinin tabi olacağı usul ve esasları belirlemiştir. Anılan Kanun’un ilgili maddesinde, vakıflarca kurulacak yükseköğretim kurumlarının, bu Kanun’un 56. maddesinde devlet üniversiteleri için öngörülen mali kolaylıklardan, muafiyetlerden ve istisnalardan aynen istifade edeceği hüküm altına alınmıştır. Yürürlükteki vergi kanunlarımızda da üniversitelere yönelik muafiyet ve istisnalara yer verilmiştir. Vakıf üniversiteleri ticari nitelikteki işletmeler olarak değerlendirilmekte olup, söz konusu üniversitelerin kurumlar vergisi mükellefi oldukları aşikardır. Ancak 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nda vakıf üniversitelerine yönelik muafiyet hükümleri bulunmaktadır. Vakıf üniversitelerinde verilen eğitim ve öğretim hizmetleri ile faaliyetleri; ilim, fen ve güzel sanatları yaymak kapsamında kabul edilmediği için, anılan üniversiteler katma değer vergisi istisnasından yararlanamamaktadır. Ancak, anılan üniversitelerin KDVK’nın 17/2-b maddesine göre, ilgili dönemdeki kapasitelerinin % 50’sini geçmemek üzere verdikleri bedelsiz eğitim ve öğretim hizmetleri ile kanunların gösterdiği gerek üzerine bedelsiz yapılan mal teslimi ve hizmet ifaları ise KDV’ye tabi olmayacaktır. Sayıları her geçen gün artan vakıf üniversitelerinin kurumlar vergisi ve katma değer vergisi karşısındaki durumu önem arz etmektedir.
According to article 130 of the Constitution, foundations are able to found, without an intention to make profit and in accordance with the procedures and principles indicated in the law, higher education institutions that are subject to the inspection and monitoring of the state. Law on Higher Education Institution no. 2547 has established the procedures and principles that the foundation universities will be subject to. In the respective article of the above-cited Law, higher education institutions to be founded by foundations shall benefit in the same way from the financial facilities, exemptions and exceptions envisaged in article 56 of this Law for the state universities. Our tax laws that are in force also include exemptions and exceptions for universities. Foundation universities are regarded as commercial institutions and it goes without saying that the universities in question are corporate tax payers. However, in the Corporate Tax Law no. 5520, there are exemption provisions for foundation universities. Since education and training services and activities given in the foundation universities are not counted in the scope of spreading knowledge, sciences and fine arts; the above-mentioned universities cannot benefit from value added tax exemptions. However, according to article 17/2-b of Value Added Tax Law, education and training services given by the above-mentioned universities without charge, provided that it does not exceed their capacity in the respective period by 50%, as well as goods delivery performed without charge based on the necessity envisaged by the laws shall not be subject to Value Added Tax.With their ever-increasing number, the situation of the foundation universities in the face of corporate tax and value added tax is of great importance.