Vergilendirme ile devlet, bireyin mülkiyet hakkına müdahalede bulunarak gelir veya servetinin belirli bir kısmına zorla el koymaktadır. Bu sebeple her vergilendirme işlemi, Anayasa ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) ile koruma altına alınan mülkiyet hakkına devletin doğrudan yaptığı bir müdahale niteliğindedir. Ancak devlet üstlendiği fonksiyonları yerine getirebilmek için ihtiyaç duyduğu finansal kaynağı vergiler ile sağladığından vergilendirme devlet için vazgeçilmeyecek bir zorunluluktur. Bu nedenle hem Anayasa (Md.35) ve hem de AİHS’de (Ek 1 Protokol md-1) yer verilen düzenlemelerle bu hakkın sınırsız bir hak olmadığı belirtilerek devletin belirli koşullarla hakka müdahalelerde bulunabileceği kabul edilmiştir. Böylece de hem mülkiyet hakkının devlet tarafından aşılamayacak ve dokunulamayacak her insana tanınması gerekli bir hak olduğu kabul edilmiş, hem de bu hakkın tümüyle sınırsız, müdahale edilmez bir hak olmadığı ortaya konmuştur. Buradaki temel sorun vergilendirme yoluyla mülkiyet hakkına getirilen sınırlamanın, ne zaman ihlal, ne zaman da haklı bir müdahale sayıldığının belirlenmesidir. Bu da ancak hukukla mümkün olduğundan vergilendirme yoluyla mülkiyet hakkına getirilen sınırlamaları haklılaştıracak (meşru kılacak) nedenlerin AİHS ve Anayasa kapsamında belirlenmesi gereklidir. Bu çalışmanın amacı devletin vergilendirme yoluyla mülkiyet hakkına getirdiği sınırlamaların Anayasa ve AİHS’ne dayalı olarak haklılaştırılabilmesi için gerekli kuralların tespit edilmesi ve bu yetkinin ülkemizde ulusal ve uluslarüstü hukuka uygun olarak kullanılmasının sağlanmasına yardımcı olunmasıdır.
With taxation, the state intervenes in an individual’s right to property by forcibly taking a portion of their income or wealth. Therefore, every taxation process constitutes a direct intervention by the state into the property right, which is protected by both the Constitution and the European Convention of Human Rights. However, taxation stands as an indispensable mechanism through which states secure the requisite financial means to discharge their functions effectively and therefore, it is a measure from which they cannot refrain. Consequently, both the Constitution (Article 35) and the ECHR (Protocol 1, Article 1) acknowledge that this right is not an absolute one, indicating that the state can intervene in this right under certain conditions. Indeed, Article 1 of Additional Protocol No. 1 to the ECHR explicitly articulates that states may intervene in this right to ensure the payment of taxes. As a result, the recognition of the right to property as an inviolable and untouchable “negative right” for every individual by the state has been established, alongside the acknowledgment that this right is not entirely absolute and immune from intervention. The central issue here pertains to determining when the limitations imposed on the right to property through taxation constitute a violation and when they qualify as justifiable interventions. This determination can only be achieved through legal means, it is imperative to delineate the justifying grounds for the limitations imposed on the right to property through taxation within the purview of the ECHR and the Constitution. The purpose of this study is to identify the necessary rules for justifying the limitations imposed by the state on the right to property through taxation, based on the Constitution and the ECHR, and to assist in ensuring the legitimate use of this authority in compliance with both national and supranational legal frameworks in our country.