Bu çalışma, Türkiye’de sigara ve alkollü içecekler gibi erdemsiz mallar üzerinden alınan Özel Tüketim Vergisi’nin (ÖTV) günah vergisi perspektifinden etkinliğini incelemektedir. Günah vergileri, bireysel ve toplumsal refahı olumsuz etkileyen zararlı ürünlerin tüketimini caydırmayı ve bu ürünlerin neden olduğu negatif dışsallıkları azaltmayı hedefleyen önemli bir mali politika aracı olarak kabul edilmektedir. Türkiye'de ÖTV, özellikle III sayılı listedeki mallar üzerinde uygulanarak, erdemsiz malların tüketimini sınırlandırmayı amaçlamaktadır. Çalışmada, günah vergilerinin teorik temelleri ve tarihsel gelişimi ele alınmış, ÖTV’nin sigara ve alkollü içecek tüketimi üzerindeki etkileri verilerle desteklenerek analiz edilmiştir. Literatürdeki farklı bulgular ışığında, yüksek ÖTV oranlarının tüketimi sınırlandırma konusundaki etkinliği ve bu politikanın ekonomik ve sosyal yansımaları tartışılmıştır. Ayrıca, artan vergi oranlarının vergi gelirlerine, tüketici davranışlarına ve kaçakçılık gibi istenmeyen yan etkilere olan katkısı değerlendirilmiştir. Yüksek vergi oranlarının bireyleri daha zararlı alternatiflere yönlendirme riski bulunduğu gibi, verginin adalet ilkelerine uygunluğunun da sorgulanabilir olduğu görülmektedir. Bu doğrultuda, yalnızca vergilendirme politikalarına dayalı bir yaklaşım yerine, sigara ve alkollü içecek tüketimini azaltmaya yönelik çok boyutlu ve bütüncül politikaların geliştirilmesi gerektiği vurgulanmaktadır.
This study examines the effectiveness of the Special Consumption Tax (SCT) on cigarettes and alcoholic beverages, categorized as demerit goods, from the perspective of sin taxes in Turkey. Sin taxes are recognized as significant fiscal policy tools aimed at discouraging the consumption of harmful products and mitigating the negative externalities they cause to individual and social welfare. In Turkey, SCT is particularly applied to goods listed under Schedule III, targeting the limitation of demerit goods consumption.The study explores the theoretical foundations and historical development of sin taxes, analyzing the impact of SCT on cigarette and alcoholic beverage consumption using empirical data. Drawing on diverse findings in the literature, it discusses the effectiveness of high SCT rates in curbing consumption and evaluates the economic and social implications of this policy. Additionally, the study assesses the unintended consequences of increasing tax rates, such as their influence on tax revenues, consumer behavior, and the prevalence of smuggling.The findings reveal that while SCT partially achieves its goal of limiting the consumption of demerit goods, it is not sufficient as a standalone policy. High tax rates risk driving individuals toward more harmful alternatives and raise questions about the alignment of such taxes with principles of equity. Accordingly, the study emphasizes the need for multidimensional and comprehensive policies to reduce cigarette and alcoholic beverage consumption beyond mere taxation strategies.