a. Analitik Yöntemle Özsermaye Tespiti Bu sisteme göre özsermaye tutarının belirlenebilmesi bilançonun muhasebe sistemi uygulama genel tebliği (1 No’lu) hükümlerine göre değil, genel muhasebe mantığına göre aktif karakterli hesapların aktifte pasif karakterli hesapların ise bilançonun pasifinde yer alması halinde söz konusu olacaktır. Aşağıda da ifade edileceği üzere 1 nolu Muhasebe sistemi uygulama genel tebliği hükümlerine göre hazırlanan bilançoda değerler net olarak ifade edildiği için özsermaye ya da özkaynak tutarı ayrı bir hesaplamaya gerek kalmaksızın bilançonun bir unsuru olarak ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle analitik ya da diğer bölümde ifade edeceğimiz sentez yöntemi ile özsermaye tespiti bir bakıma teorik bir değerlendirmeden ibaret kalmaktadır. Bu nedenle bu iki yöntemin ayrıntılı açıklanmasına gidilmeyecek tablolama suretiyle tanıtılmaları yoluna gidilecektir. 1. Bilanço Aktif Kalemleri Toplamı 2. Gerçek Olmayan Aktif Kalemler (-) (-) Ödenmemiş Sermaye (-) Geçmiş Yıllar veya Cari Yıl Zararı (-) Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler 3. Aktif Düzenleyici Kalemler (-) (-) Amortismanlar (-) Vergi Yasalarına göre ayrılan amortismanlar 4. Borçlar (-) 5. Özsermaye 1 - (2+3+4) = 5 b. Sentez Yöntemine Göre Özsermaye Tespiti Esas itibariyle sentez yöntemine göre özsermaye tespiti ile Tek Düzen Muhasebe Sistemi Uygulamasına göre belirlenen özsermaye tespit yöntemi benzerlik taşımaktadır. Aradaki fark, birisinde genel muhasebe mantığı ve perspektifi ile hazırlanmış bir bilanço üzerinden ayrı bir hesaplama ile özsermayeye ulaşılması, diğerinde ise bilançonun düzenleniş şeklinde otomatik olarak bu hesaplamanın ayrı bir unsur olarak gösterilmesidir.