Ülkemizde yapısal reformlardan birisi olan sosyal güvenlik reformunun bir parçası olan ve kamu sosyal güvenlik sistemine tamamlayıcı nitelikte emeklilik programlarının geliştirilmesine yönelik hazırlanan “Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu” 7 Nisan 2001 tarih ve 24366 sayılı Resmi Gazete’de yayınlandıktan 6 ay sonra yani, 7 Ekim 2001 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bireysel emeklilik sistemi, (BES), mevcut kamu sosyal güvenlik sisteminin tamamlayıcısı olarak ve bireylerin gelir elde ettikleri dönemlerde düzenli tasarrufta bulunmalarını sağlayarak, sahip olunan refah seviyesinin emeklilik döneminde de devamının sağlanması, ekonomiye uzun vadeli kaynak yaratarak istihdamın arttırılması ve ekonomik kalkınmaya katkıda bulunulması temeli üzerine kurulmuş bir sistemdir. BES’de katılımcılar, mevcut gelir düzeyleri ve emeklilik dönemine ait beklentilerini göz önüne alarak, katkı payı tutarını belirlemekte ve emeklilik sözleşmesini imzalayarak tamamen gönüllü olarak sisteme katılmaktadırlar. Bireysel emeklilik sistemi devletin sağladığı sosyal sigortaların bir tamamlayıcısıdır. Yani SSK, Bağ-Kur veya Emekli Sandığı’na bir alternatif değildir. Emeklilik döneminde düzenli gelir veya toplu bir paraya sahip olmaya yarayan ve ülke ekonomisinin kalkınmasında rol oynayan bir sistemdir. Bireysel emeklilik sisteminin yürürlüğe girdiği 7 Ekim 2001 tarihinden bu yana sisteme katılım giderek artmaktadır. Nitekim BES’ de faaliyet gösteren 11 şirket (Yapı Kredi Emeklilik, Ak Emeklilik, Garanti Emeklilik ve Hayat, Vakıf Emeklilik, Anadolu Hayat Emeklilik, Oyak Emeklilik, Commercial Union Emeklilik, Doğan Emeklilik, Koç Alianz, Ankara Emeklilik, Başak Emeklilik) ilk ürünlerini sundukları 27 Ekim 2003’ten 5 Temmuz 2004’ e kadar olan dönemde 159 bin 766 sözleşme imzalayarak 152 bin 602 katılımcıya ulaşmış durumdadırlar. Ayrıca 5 Temmuz 2004 tarihi itibariyle toplanan katkı payı tutarı 79,2 trilyon liraya, yatırıma yönlendirilen fon büyüklüğü ise 75,2 trilyon liraya ulaşmıştır. Birikimli Hayat Sigortalarından Bireysel Emeklilik Sistemine geçişe olanak sağlayan yasal düzenlemeler, 2004/2 Seri Nolu Emeklilik Şirketlerindeki Birikimli Hayat Sigortalarından Bireysel Emeklilik Sistemine Aktarımlara İlişkin Tebliğin 12.07.2004 tarih ve 25520 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanması ile birlikte 12.08.2004 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir. Bireysel emeklilik sistemine devletin sağladığı vergisel teşvikler gözönünde bulundurulduğunda, yapılan yasal düzenlemeler neticesinde çok sayıda hayat sigortası sahibinin bireysel emekliliğe sistemine geçişi beklenmektedir. Ancak hayat sigortalarına sağlanan vergisel teşvikler 7 Ekim 2001 tarihinden öncesi ve sonrasında farklılık arz etmektedir. Yazımızın konusu bireysel emeklilik sistemi ve 7 Ekim 2001 tarihi öncesinde ve sonrasında hayat sigortalarına tanınan vergisel teşviklerin açıklanması ve sonrasında hayat sigortalarından bireysel emekliliğe geçişin vergisel açıdan değerlendirilmesidir.