4458 sayılı Gümrük Kanununda gümrük yükümlülüğünün doğması ve gümrük yükümlülüğünün başlaması şeklinde iki farklı kavram kullanılmaktadır. 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nda “gümrük yükümlülüğü” deyiminin, “yükümlünün gümrük vergilerini ödeme zorunluluğu” şeklinde hüküm altına alınan kural kapsamında “yükümlülük” deyimi “ödeme yükümlülüğü” (“vergi borcunu ödemekle mükellef olma/yükümlü kılınma”) şeklinde tanımlanmaktadır. Bu itibarla çalışmanın amacını “gümrük vergilerini ödeme zorunluluğunun doğması durumu” için kullanılan “gümrük yükümlülüğünün doğması” ve “gümrük vergilerini ödeme zorunluluğunun teminat gösterme şartıyla ertelenmesi şeklinde öngörülen şarta bağlı muafiyet ve istisna uygulamasının ihlal edilmesi” durumu için kullanılan “gümrük yükümlülüğün başlaması” kavramları ve bu bağlamda şarta bağlı muafiyet ve istisna uygulaması bakımından özellik arz eden kurallar ve kurumlar üzerinde durulması oluşturmaktadır.
The taxable event causes the tax liability in the sense of substantive tax law and constitutes the beginning of the tax liability in the taxation procedure. Since it is considered as the beginning of many provisions defined in tax law and is directly or indirectly related, “tax receivable/tax-generating event” is a rule of tax law with important legal consequences. In this context, the concept of “taxpayer” in the Tax Procedural Law No. 213, one of the procedural laws, is defined as “the person who incurs a tax debt according to the tax laws”. On the other hand, in the Turkish Customs Code dated 27/10/1999 no.4458, another procedural law, the term “customs liability” is defined as “the obligation of the debtor to pay the customs duties. Within the scope of the definition of “accrual” in the procedural laws as “the tax has reached a stage where it is required to be paid”, the term “tax liability” is interpreted as “obligation to pay” in a narrow sense. In this regard, the aim of this article is to focus on the importance of “detection of the taxable event and the moment of incurrence of the taxable event, and the incurrence and initiation of the “tax liability” in terms of the duty of tax payment.