Ülkemizde 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun (4046 sayılı Kanun) kapsamında gerçekleştirilen özelleştirme işlemlerinin temel felsefesi, ekonomide verimlilik artışı ve kamu giderlerinde azalma sağlanmasıdır. 2017 yılı Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYH) yaklaşık 851 milyar ABD $ olarak gerçekleşmiş olup aynı dönem Özelleştirme İdaresi Başkanlığı (ÖİB) tarafından Hazineye 2.588 milyon ABD $ aktarılmıştır. Başka bir deyişle GSYH’ın yaklaşık binde 3’ü özelleştirme uygulamalarından sağlanan gelirlerden oluşmaktadır. Diğer yandan mevzuatta yapılan bir takım düzenlemeler ile özelleştirme işlemleri yatırımcılar açısından cazip hale getirilmiş olup bu kapsamda özelleştirme işlemleri, 4046 sayılı Kanun’un 27’nci maddesi ile Katma Değer Vergisi (KDV) hariç her türlü vergi, resim ve harçtan istisna olup KDV Kanunu’nun Geçici 12’nci maddesi ile de özelleştirme kapsamına alınan iktisadi kıymetlerin teslim ve kiralanması işlemleri KDV’den müstesna tutulmuştur. Muafiyete ilişkin uygulamada karşılaşılan sorunların temelini ise hangi işlemlerin özelleştirme uygulaması kapsamında sayılması gerektiği oluşturmaktadır. Konu ile ilgili Gelir İdaresi Başkanlığı’nın (GİB) özelgeleri çerçevesinde işlem tesis edilmekle ancak bazı durumlarda yaşanan karmaşa özelleştirme uygulamalarında mağduriyete neden olmaktadır. Diğer bir eleştiri konusu ise istisna tutulan KDV’nin ihale bedeline bağlı olarak zaman zaman oldukça yüksek meblağlara ulaşabilmesi ve bu kapsamda devletin önemli derecede vergi kaybının olduğu görüşüdür. Konu, ilgili mevzuat ve özelgeler ışığında özelleştirme uygulamalarının temel felsefesi çerçevesinde tartışılmıştır.
The main philosophy of the privatization process within the scope of the Law No. 4046 on Privatization Practices in our country is to productivity growth in economy and reduce public expenditures. The Gross Domestic Product (GDP) of the year 2017 was approximately US $ 851 billion and US $ 2,588 million was transferred to the Treasury by the Privatization Administration (PA) at the same period. In other words, about 3 percent of GDP consists of revenues from privatization practices. On the other hand, a number of regulations and privatization procedures have been made attractive for the investors. In this context, privatization transactions are exempted from all kinds of taxes, duties and remittances except Value Added Tax (VAT) with Article 27 of Law No. 4046 and VAT with Temporary Article 12 of Value Added Tax Law. The basis of the problems encountered in the application of the exemption is related to what processes should be included in the scope of privatization. Establishment of procedures within the framework of the Customs of the Revenue Administration’s (GİB) headquarters, but confusion in some cases causes unjust treatment in privatization practices. Another criticism is the fact that, VAT exception can reach exorbitant sum at times according to the tender price and therefore the state has a significant tax loss. The subject is discussed within the framework of the basic philosophy of privatization practices in the consideration of the relevant legislation and special instructions.